Ouderschap en autonomie

column-178.jpgEen beleidsmaker in de zorg zei laatst: ‘Eén van de redenen dat moeders stoppen met borstvoeding geven, is dat ze vinden dat ze hun autonomie erdoor kwijtraken. Tsja, dat kan een punt zijn, maar als men een kind krijgt, is de autonomie sowieso weg.’
Ik was verbijsterd over het gebrek aan erkenning van de moederlijke rol in de zorg voor een baby. Wat zegt dit over zijn visie op moederschap?
Het woord ‘autonomie’ komt uit het Grieks en bestaat uit twee delen: autos (‘zelf’) en nomos (‘wet’ of ‘besturen’). Oftewel ‘zelfbestuur’ of ‘zichzelf regels/wetten opleggend’ of ‘eigen keuzes makend’. Of, nog bondiger: onafhankelijkheid.
Een autonoom individu is in staat om in vrijheid en zelfstandigheid beslissingen te nemen. Hij moet begrijpen wat belangrijk en relevant is en kunnen kiezen zonder dwingend en overheersend door anderen te worden beïnvloed.
Een mens heeft tijd nodig om aan een volgende levensfase te wennen. Veel culturen koesteren rituelen voor dit soort overgangen. De nieuwe rol is waardevol, een stap voorwaarts in de ontwikkeling, niet een stap terug. De autonomie neemt daarmee toe, niet af. Man worden door de jacht, vrouw worden door de menstruatie, man en vrouw worden door een huwelijksplechtigheid, ouders worden bij de geboorte van een kind… Dat alles vraagt nieuwe vaardigheden en geeft nieuwe verantwoordelijkheden. Sociale ondersteuning is nodig, opdat mensen weloverwogen keuzes kunnen maken. Ze moeten hun richting nog bepalen en hebben daarvoor routewijzers nodig, die vertellen waar ze (kunnen) uitkomen als ze een bepaalde weg inslaan.

Ik vind het onethisch en denigrerend, zowel naar de moeder als naar de baby, om te doen alsof die autonomie als sneeuw voor de zon verdwijnt, enkel omdat er een zeer afhankelijk mensje wordt geboren, dat voor zijn veiligheid en ontwikkeling met name van die moeder sterk afhankelijk is. Als de moederlijke autonomie ooit belangrijk is, dan is het nu, bij en na de geboorte van haar kind. Ze moet haar eigen koers kunnen varen.

Wanneer zorgverleners zien dat een moeder in de beginfase moeite heeft om haar autonomie vorm te geven, dan is het hun plicht om die autonomie niet af te pakken, maar actief te bevorderen en te ondersteunen. Als een moeder gelukkig is met de keuzes die ze maakt en geen energie in teleurstelling hoeft te steken, kan ze haar leven als moeder veel beter inrichten op een manier die past bij haar wensen en overtuigingen.

Kinderen hebben recht op veel zorg en aandacht. De vader of moeder heeft de kans en de keus om dat recht te realiseren. Dat is toegewijd ouderschap. Het betekent dat je ervoor kiest om de zorg voor je kind voorrang te geven boven andere activiteiten.
De baby ontvangt die zorg in de beginfase het liefst van de moeder. Dat vraagt meestal een heroverweging van de dagindeling. Wanneer een moeder er samen met haar partner voor kiest om die zorg zelf te waarborgen, is dat een autonome keuze. De overheid zou er goed aan doen dat te ondersteunen met langer bevallingsverlof en richtlijnen die autonomie als fundamenteel uitgangspunt en als doelstelling hebben.

Natuurlijk sta je op een bepaalde manier ten dienste aan je kind, maar je autonomie raak je daarmee niet kwijt! Het ouderschap geeft je een geheel nieuwe vorm van autonomie, van een totaal andere orde dan ooit daarvoor. Daarbij past geen minachting van de kant van zorgverleners en beleidsmakers, maar hoogachting. Dit nieuwe mensje gaat immers zijn leven bouwen op de basis die de ouders voor hem leggen. De ouderlijke kracht en autonomie zijn zijn kompas.

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden

Gerelateerde artikelen