Gestopt met borstvoeding… en dan?

Annette Luime

stoppen1.jpgIn Nederland beginnen vier van de vijf moeders (80%) met het geven van borstvoeding. Na één maand geeft nog één van de twee moeders (50%) borstvoeding. De andere moeders zijn, eerder dan ze zich hadden voorgenomen, gestopt. Vaak is er meer dan één reden waardoor moeders eerder stoppen met borstvoeding. Veel vrouwen geven aan zich schuldig te voelen over het afbouwen van de borstvoeding. Welke alternatieven zijn er om je baby te voeden op een manier die lijkt op borstvoeding? Hoe ga je om met je teleurstelling? Citaat: ‘Ik weet wel dat niemand voor de lol stopt met borstvoeding. De omgeving en de ‘borstvoedingsmaffia’ zijn vaak heel hard. Het is je eigen schuldgevoel hoor je dan wel eens. Maar dat is het niet. Het is het gevoel dat je krijgt, dat je het niet goed hebt gedaan of niet het beste geeft aan je kind of egoïstisch bent. Dat je alleen maar wat doorzettingsvermogen nodig hebt en dat het dan wel lukt. Maar zo is het niet. Er spelen zo veel gevoelens mee, het is iets heel emotioneels. Toen ik mijn zoon zijn laatste fles moedermelk gaf, moest ik huilen zo erg vond ik het. Maar het ging niet meer. Er mag best meer begrip zijn voor vrouwen die vroegtijdig stoppen. De meesten hebben er heel veel moeite mee en die gevoelens zijn al moeilijk genoeg.’

Voornemen om borstvoeding te geven

stoppen2.jpgMoeders hebben vaak al voor of tijdens hun zwangerschap besloten dat ze borstvoeding gaan geven. Hierbij hebben zij meestal ook een beeld gevormd over hoe lang ze willen voeden. Deze moeders zijn er van overtuigd dat borstvoeding geven het beste is dat ze voor hun baby kunnen doen. Naast het gezondheidsaspect, is de speciale band die je met je baby hebt een belangrijke reden voor moeders om borstvoeding te geven.

Verwachtingen komen niet uit

Ondanks de goede voornemens om borstvoeding te geven, zijn er verschillende redenen waarom moeders (gedeeltelijk) stoppen met de borstvoeding. De belangrijkste reden is dat borstvoeding minder goed liep dan de moeders hadden verwacht.

Borstvoeding loopt minder goed dan verwacht

Vaak is het een opeenstapeling van verschillende redenen die maken dat het een moeder teveel wordt om door te gaan met de borstvoeding. Pijn bij borstvoeding, kloven, niet genoeg melk, borstweigeren, voedingen duren te lang, ziekte bij moeder of baby, stress, onvoldoende groei van de baby, gebrek aan steun en begeleiding of simpelweg gebrek aan energie bij de moeder. Vooral pijn bij borstvoeding is voor moeders die snel stoppen met de borstvoeding de meest genoemde reden om af te bouwen. Een combinatie van problemen maakt dat de ‘batterij’ van de moeder op een gegeven moment leeg is. Overstappen op kunstvoeding haalt dan de druk van de ketel waardoor moeders weer toe komen aan genieten van hun baby. Citaat: ‘Door alle problemen die ik had met borstvoeding, die helemaal niet lekker liep, was stoppen uiteindelijk de beste oplossing.’

Vroeggeboorte

Prematuur-F18a.jpgMoeders die (onverwacht) eerder bevallen dan de uitgerekende datum hebben te kampen met extra veel problemen. Bijvoorbeeld door zwangerschapsvergiftiging kunnen ze zelf heel ziek zijn. Omdat hun baby zo klein is en in de couveuse moet, raken moeder en kind van elkaar gescheiden. Mede door de vele zorgen en het lange verblijf in het ziekenhuis maken moeders een niet bepaald ideale start met borstvoeding. Het alsmaar moeten afkolven van moedermelk, in het begin vaak met weinig resultaat, valt ze zwaar. Moeders willen graag moedermelk aan hun baby geven, dat is vaak het enige wat ze voor hun baby kunnen doen. Door een dergelijke start lukt het lang niet altijd om de baby uiteindelijk aan de borst te krijgen. Een diep gevoel van falen en teleurstelling is wat overblijft als aandenken aan hun borstvoedingsperiode. Hun zwangerschap hebben ze niet kunnen uitdragen en hun lichaam kon kennelijk ook niet hun kindje voeden.

Verkeerde adviezen

stoppen3.jpgMet deskundige en juiste begeleiding bij het starten van je borstvoedingsperiode kun je veel problemen voorkomen. De praktijk leert dat zorg rond borstvoeding lang niet altijd even goed gaat. Moeders krijgen niet (genoeg) begeleiding of zelfs ronduit verkeerde adviezen. Juist ook van professionals die beter zouden moeten weten. Citaat: ‘™De verpleegkundige wierp een snelle blik op mijn borsten en kwam tot de conclusie ‘dat dat niet ging lukken met die borsten.’ Je gaat er vanuit dat mensen die je begeleiden het allemaal wel weten. Je kunt te maken hebben met zorgverleners die vinden dat borstvoeding niet hun ‘ding’ is of met te weinig personeel op de afdeling.

Schuldgevoel

stoppen4.jpgMoeders geven aan dat ze zich schuldig voelen wanneer ze eerder dan ze hoopten, gestopt zijn met de borstvoeding. Ook hebben veel moeders het gevoel dat ze zich moeten verdedigen over hun beslissing om op kunstvoeding over te gaan. Moeders hebben het idee dat zorgverleners vinden dat ze niet genoeg hun best hebben gedaan of niet genoeg hebben doorgezet. Andere moeders vinden dat ze hebben gefaald, wat vervolgens negatief werkt voor hun eigen zelfbeeld. Citaat: ‘Het was niet zoals ik van tevoren had bedacht. Ik had graag nog langer doorgegaan en ik heb, toen ik helemaal gestopt was, echt een week of twee diep in de put gezeten. Daarna heeft het lang geduurd voordat ik het echt kon accepteren. Tot op de dag van vandaag kan ik er spijt van hebben dat het zo gelopen is.’

Geen borstvoeding, wat dan wel?

Probeer, als je de kans hebt, om de borstvoeding geleidelijk af te bouwen. Dan kunnen jullie allebei rustig wennen en overschakelen. Als je melkproductie goed is, maar voeden aan de borst niet lukt, overweeg dan om afgekolfde moedermelk met de fles te geven. Natuurlijk mag een aandenken aan je borstvoedingsperiode niet ontbreken. Vergeet niet om een foto te maken van je laatste borstvoedings- of kolfmoment. Afhankelijk van de leeftijd van je baby wordt kunstvoeding als het meest gebruikte alternatief gezien als het drinken aan de borst niet kan, of als afgekolfde moedermelk van je zelf niet beschikbaar is. Bij een oudere baby kan vaste voeding voor een deel en koezuivel gebruikt worden om moedermelk te vervangen. Overweeg het gebruik van donormelk als het niet lukt om borstvoeding te geven. Citaat: ‘Het geven van donormelk in plaats van kunstvoeding verzacht heel langzaam maar zeker de pijn die ontstaan is door de slechte start die onze dochter gehad heeft door het meerdere malen falen van mijn lijf.’

Tips voor babyvriendelijk voeden met de fles

Probeer, als je overgaat op kunstvoeding, te voeden en voor je baby te zorgen op een manier die het geven van de borst zoveel mogelijk benadert. Geef kunstvoeding op verzoek
  • Houd bij kunstvoeding rekening met de maximale hoeveelheid die je per 24 uur mag geven, dit geldt niet als je moedermelk in de fles geeft.
  • Kijk naar de hongersignalen van je baby zoals smakken en zoeken, op de handjes sabbelen en wat onrustig worden.
  • Kijk ook naar de signalen van je baby om te zien of hij genoeg heeft gedronken.
  • Stop met het voeden als je baby niet verder wil drinken, ook als de fles nog niet leeg is.
  • Schrijf de tijden en hoeveelheden voeding op, zodat je rekening kunt houden met de maximale hoeveelheid kunstvoeding die je per 24 uur mag geven.
  • Doe de flessen niet te vol met melk, het is beter om wat vaker een klein fles te geven.
  • Laat je baby rechtop bij je zitten als je de fles geeft. Hierdoor kan de fles bijna horizontaal blijven waarbij de speen slechts net gevuld is met melk. Raak met de speen de lipjes van je baby aan. Wacht tot hij zijn mondje opent en zelf hapt naar de fles. Een speentje dat langzaam stroomt is prettiger voor je baby. Gebruik een speen nummer 1 en blijf die gebruiken. De gaatjes in je tepel worden ook niet groter naarmate je kind ouder wordt.
  • Geef de fles in de borstvoedingshouding waarbij je baby met zijn wang tegen je borst ligt voor extra huidcontact.
  • Neem tijd en rust voor de voedingen waardoor het een fijn moment van samen zijn is.
  • Maak oogcontact en praat (zacht) met je baby.
  • Geef de voedingen zoveel mogelijk zelf en laat anderen je baby niet voeden.
En ook 
  • Laat je baby niet alleen en zelf zijn fles drinken.
  • Wissel bij het voeden links en rechts af.
  • Ga uit van de behoefte van je baby, niet alleen voor voeding maar ook voor contact en troosten.
  • Voorzie met je pink in de zuigbehoefte van je baby, wat intiemer is dan het geven van een speentje.
  • Hou je baby in je armen als hij veel zuigbehoefte heeft en je hem een speentje geeft.
  • Heb minimaal één of twee keer per dag huid-op-huidcontact met je baby.
  • Draag je kindje zoveel mogelijk bij je in een draagdoek.
  • Geef de avond- en nachtvoedingen in het donker waarbij jullie samen in een lekkere stoel of op bed zitten, dit is knus en gezellig.
  • Laat je baby bij je op de kamer slapen of gebruik een co-sleeper (aanschuifbedje).
  • Troost je baby met wiegen en veel knuffelen.
  • Ga samen douchen of in bad.
  • Geef je baby een heerlijke massage.
  • Gebruik verschoonmomenten voor huid-op-huidcontact, kroelen, kriebelen, aaien en kietelen.

Omgaan met teleurstelling

Citaat: ‘Het was niet zoals ik van tevoren had bedacht. Ik had graag nog langer doorgegaan en ik heb toen ik helemaal gestopt was echt een week of twee diep in de put gezeten.’ Als dingen anders lopen dan je van te voren hebt bedacht, kan dat tegenvallen. Dit zijn een paar tips voor jezelf om hier mee om te gaan.
  • Wees je bewust van je gevoelens en emoties, zowel negatief als positief.
  • Praat hier over met mensen waarvan je weet dat ze je niet veroordelen, maar bespreek niets als je het gevoel hebt dat je niet gehoord zult worden.
  • Maak ruimte voor je verdriet, huil zoveel als je nodig hebt en wees daarna lief voor jezelf.
  • Geef jezelf de tijd en accepteer dat het anders ging dan je wilde.
  • Bedenk dat ervaringen in je leven je maken tot de persoon die je nu bent.
  • Realiseer je dat voeding één aspect is van het moederschap.
  • Geloof in je zelf en je onvoorwaardelijke liefde voor je baby.
  • Zet je teleurstelling om in uitdaging, naast vervelende zijn er vast ook positieve kanten aan je overstap naar kunstvoeding.
  • Wees positief naar andere moeders toe die misschien precies hetzelfde mee maken als jij.
  • Vergeet vooral niet te genieten van je baby en je gezin.

Tot slot

Ondanks het feit dat veel moeders na de bevalling vol goede moed beginnen met het geven van borstvoeding geven, lukt het helaas niet alle moeders om dat ook zo te doen als ze dat willen. Door verschillende factoren kan borstvoeding anders lopen dan verwacht.

Bereid je goed voor!

Als je een eerdere slechte ervaring met borstvoeding hebt gehad, overweeg dan een prenataal consult bij je lactatiekundige als je weer zwanger bent. Samen kun je je eerdere ervaring(en) op een rijtje zetten en een reëel en duidelijk plan maken voor een betere borstvoedingservaring bij een volgend kindje.

Noot van de auteur

Alle moeders bedankt die mij hun ervaringen rond stoppen met borstvoeding hebben gemaild of getwitterd. Mede dankzij jullie ervaringen is dit stuk tot stand gekomen. Literatuur: Vogel I, Rossem L van, Drongelen K van e.a. Borstvoeding in de eerste zes maanden. Een focusgroep studie naar redenen en motieven van vrouwen om gedeeltelijk of geheel te stoppen met het geven van borstvoeding in de eerste zes maanden. IMG, Erasmus MC Rotterdam, juli 2009.

Lees ook

Copyright

© | Op dit artikel rust copyright | StefanKleintjes |

Originele publicatie

Het artikel ‘Gestopt met borstvoeding. En dan?’ verscheen eerder op de site van lactatiekundige Annette Drop in haar Blogreeks.

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden

Gerelateerde artikelen