In november 2011 is in het VUmc de Nederlandse Moedermelkbank geopend. De Moedermelkbank is opgericht om donormoedermelk te kunnen geven aan te vroeg geboren kinderen waarvan de eigen moeder geen of onvoldoende moedermelk aanmaakt.
Uit veel onderzoek blijkt dat eigen moedermelk voor een te vroeg geboren kind de beste manier van voeden is: zij maken minder vaak een infectie door dan kinderen die kunstmatige zuigelingenvoeding krijgen. Nog meer dan voor op tijd geboren kinderen is het voor een te vroeg geboren kind belangrijk voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. In moedermelk zitten voedingsstoffen die een kind nodig heeft om zich goed te kunnen ontwikkelen, zoals vetten die helpen bij een goede hersenontwikkeling. Moedermelk bevat ook belangrijke afweerstoffen die het pasgeboren kind beschermen tegen infecties en het helpen zijn eigen immuunsysteem op te bouwen.
Auteurs: Marlous Rotman (student onderzoeker), Willemijn Corpeleijn (arts-onderzoeker), Stefanie Kouwenhoven (onderzoeker/diëtist) Ineke van Vliet (coördinator Nederlandse Moedermelkbank), Hans van Goudoever (hoofd Nederlandse Moedermelkbank, hoofd Kindergeneeskunde VUmc en AMC).
In sommige gevallen lukt het de moeder van een te vroeg geboren kind niet, of niet gelijk, om zelf borstvoeding te geven of moedermelk af te kolven. Dit kan komen doordat de moeder ziek is, of doordat het kind nog niet aan de borst kan drinken. De moedermelk moet dan afgekolfd worden. Voor een moeder van een te vroeg geboren kind dat op de Neonatale Intensive Care afdeling ligt, is de opnameperiode een zeer stressvolle tijd. Stress is dan ook een belangrijke reden waardoor het moeders soms niet lukt moedermelk te geven. Een ander probleem kan zijn dat de moeder bepaalde medicijnen gebruikt waarvan schadelijke stoffen in de moedermelk terecht komen. Het pasgeboren kind mag deze moedermelk dan niet meer hebben.
Buitenland
De te vroeg geboren kinderen waarvan de moeder geen of niet genoeg eigen moedermelk kan geven, krijgen nu kunstmatige zuigelingenvoeding. In het buitenland krijgen te vroeg geboren kinderen op veel plaatsen al moedermelk van melkdonoren. Dit zijn moeders die zelf recent bevallen zijn en een strenge medische keuring en bloedtest hebben ondergaan. Afgekolfde moedermelk die zij overhouden nadat zij hun eigen kind hebben gevoed, wordt verzameld door de melkbank en aan te vroeg geboren kinderen gegeven die geen eigen moedermelk kunnen krijgen.
Moedermelkbank in Nederland
Ook in Nederland is sinds kort een moedermelkbank opgericht. De Nederlandse Moedermelkbank heeft als doel te vroeg geboren kinderen die geen eigen moedermelk krijgen toch de voordelen van moedermelk boven kunstmatige zuigelingenvoeding te kunnen bieden.
De donormelk wordt op dit moment alleen nog gebruikt voor kinderen die deelnemen aan het wetenschappelijk onderzoek: de Early Nutrition Study. Er is nog onvoldoende bewijs voor de gunstige effecten van donormoedermelk boven kunstmatige zuigelingenvoeding om dit standaard aan alle te vroeg geboren kinderen in Nederland te geven. Door het invriezen en pasteuriseren gaat namelijk een deel van de actieve stoffen in de melk verloren.
Lichter dan 1500 gram en de Early Nutrition Study
Aan de Early Nutrition Study doen te vroeg geboren kinderen mee die bij de geboorte lichter zijn dan 1500 gram. Uiteraard nadat beide ouders het ermee eens zijn dat hun kind meedoet aan het onderzoek en hiervoor schriftelijk toestemming hebben gegeven. Wanneer er geen of niet genoeg eigen moedermelk beschikbaar is voor het te vroeg geboren kind wordt deze aangevuld met onderzoeksvoeding.
De kinderen worden door middel van loting verdeeld over twee groepen; een groep die kunstmatige zuigelingenvoeding krijgt en een groep die donormoedermelk krijgt. Het onderzoek is dubbelblind, dit houdt in dat zowel de behandelend artsen als de ouders van de kinderen niet weten welke van de twee voedingen het kind krijgt. Op deze manier wordt voorkomen dat de resultaten van het onderzoek worden beïnvloed door subjectieve waarnemingen.
De periode waarin het kind onderzoeksvoeding krijgt is tien dagen, na deze tien dagen wordt er weer overgegaan op standaardvoeding. Vervolgens wordt gekeken of er een verschil is in het aantal ernstige infecties en het aantal kinderen dat overlijdt tussen de donormelkgroep en de kunstvoedinggroep in de eerste twee levensmaanden. Ook wordt gekeken naar de aantallen en verhouding van de verschillende soorten darmbacteriën in de ontlasting.
In de eerste tien dagen
Wanneer uit dit onderzoek blijkt dat te vroeg geboren kinderen, die in hun eerste tien levensdagen donormoedermelk hebben gekregen, inderdaad minder infecties krijgen dan kinderen die met kunstmatige zuigelingenvoeding zijn gevoed, is het de bedoeling dat in de toekomst alle te vroeg geboren kinderen op de Neonatale Intensive Care afdelingen in Nederland donormelk van de moedermelkbank krijgen. Uiteraard alleen wanneer er niet voldoende eigen moedermelk beschikbaar is. Eigen moedermelk heeft altijd de voorkeur.
Niet alleen VUmc
Behalve in het VUmc te Amsterdam zal het onderzoek ook worden uitgevoerd op de Neonatale Intensive Care afdeling van het Emma Kinderziekenhuis AMC te Amsterdam, het Erasmus MC-Sophia Kinderziekenhuis te Rotterdam, het UMC in Groningen en het St. Radboud ziekenhuis te Nijmegen. Voor dit onderzoek zijn 398 kinderen nodig en over twee jaar worden de eerste resultaten verwacht.
De Nederlandse Moedermelkbank is sterk in opkomst en om aan de vraag naar donormelk te kunnen voldoen is er altijd behoefte aan nieuwe donoren! Meer informatie over het doneren van moedermelk en de moedermelkbank vind je hier.
Literatuur
- Agostoni, C., et al., Enteral nutrient supply for preterm infants: commentary from the European Society of Paediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition Committee on Nutrition. J Pediatr Gastroenterol Nutr, 2010. 50(1): p. 85-91.
- Corpeleijn, W.E., et al., Human milk banking-facts and issues to resolve. Nutrients. 2(7): p. 762-9.
- Ehrenkranz, R.A., et al., Growth in the neonatal intensive care unit influences neurodevelopmental and growth outcomes of extremely low birth weight infants. Pediatrics, 2006. 117(4): p. 1253-61.
- Quigley, M.A., et al., Formula milk versus donor breast milk for feeding preterm or low birth weight infants. Cochrane Database Syst Rev, 2007(4): p. CD002971.