Lactatiekundigen-ibclc Stephanie Sanders en Marianne Vanderveen schreven een reactie op de (concept) richtlijn ‘Aanpak van excessief huilen bij zuigelingen’ van het RIVM [2007]. Het RIVM is de overheidsinstantie die voor de jeugdgezondheidszorg de Nota Aanpak excessief huilen, 2007 – versie ActiZ moet beoordelen; men staat op het punt deze goed te keuren. De borstvoedingdeskundigen maken zich grote zorgen over de daarin voorgestelde maatregelen en hebben vanuit lactatiekundig perspectief hun visie erop gegeven.
De lactatiekundigen bekijken vanuit diverse invalshoeken huilgedrag van baby’s en hoe je als ouders daar op zou kunnen reageren. Zij pleiten voor meer nadruk op bekend maken van de kennis over normaal babygedrag. We weten wat normaal babygedrag is; het is al jaren bekend en door veel onderzoekers uitgebreid beschreven. In de notitie wordt uiteraard gerefereerd aan de vele [internationale] documenten die aangeven wat een goed borstvoedingsbeleid inhoudt.
Overal in het land worden signalen gehoord over wat de gevolgen zijn van deze richtlijn, die door allerlei JGZ-instellingen al in de praktijk wordt gebracht.
De notitie wordt ondersteund door de Stichting Zorg voor Borstvoeding, het Kenniscentrum Borstvoeding en de Nederlandse Vereniging voor Lactatiekundigen. Na de zomervakantie publiceren wij op Borstvoeding.com een publieksversie van deze notitie.
Voel je vrij om de notitie te verspreiden onder de zorgverleners van wie je denkt dat ze erin geïnteresseerd zijn. En wil je op persoonlijke titel laten weten dat je deze notitie ondersteunt? Stuur dan een mail naar het RIVM. Een mail sturen aan de minister Klink is misschien ook geen overbodige luxe. Hij is ten slotte degene die betere borstvoedingvoorwaarden wil scheppen voor moeders.
De emotionele en psychologische ontwikkeling van het kind
De menselijke baby heeft bij de geboorte 25% van het volwassen hersenvolume. Zijn natuurlijke habitat is het moederlichaam. In alle zoogdieren zijn primair twee systemen aanwezig: verdediging en voeding. 
Ze zijn de sleutel tot onze overleving. Als één van de twee systemen actief is, is het andere dat niet. Als een baby in de defensieve staat verkeert, sluit het lichaam het voedingssysteem af en daarmee ook de groei. Als het voedingsprogramma loopt, is een baby open en kwetsbaar. De vier basale behoeften van een zoogdier zijn: zuurstof, warmte, voeding en bescherming. Aan deze behoeften moet worden tegemoet gekomen door het jong/kind in de juiste habitat te houden. De aanwezigheid van de moeder voldoet hieraan: zuurstof via de lucht, warmte en bescherming door huid-op-huidcontact met de moeder en voeding via de borst. Het hechtingsproces kan bij de pasgeborene gemakkelijk worden verstoord. Scheiding van de moeder leidt tot huilen, waarmee het ‘protest-despair-detachment’-proces in gang wordt gezet. Dit veroorzaakt een verhoging van de stresshormonen, bloeddruk en intracraniale druk.
Borstvoeding geven is niet alleen calorieën
Alle processen, die nodig zijn voor veilige hechting en een gezonde groei en ontwikkeling hebben een juiste reactie van de ouders/verzorgers nodig. Zo kan het stress-gerelateerde huilen verminderen. Borstvoeding geven als proces past in deze visie omdat het een relatie is, die niet alleen is bedoeld voor de overdracht van calorieën, maar ook van contact.
In de richtlijn wordt niet uiteengezet dat veelvuldige, positieve interactie tussen moeder en kind de basis is voor een bevredigend verlopende borstvoedingsrelatie en een goede groei en ontwikkeling. Tekenen van onrust, huilen en jengelen zullen zich bij vrijwel alle baby’s voordoen en zijn geen reden om meteen tot interventies als rust, regelmaat en inbakeren over te gaan of om het kind in zijn huilen en onrust alleen te laten. Er is geen biologische onderbouwing voor het idee dat een mensenkind gedijt bij alleen gelaten worden, terwijl het huilen een overduidelijk signaal van onvrede is.
Huilen is de manier waarop een kind met zijn omgeving communiceert; een gevoelige en liefdevolle interactie leert hem vertrouwen te krijgen in die omgeving. Op biologische gronden kan worden gesteld dat mensenkinderen, gezien hun aard als draagzoogdier, zich optimaal ontwikkelen wanneer de primaire verzorger de lichaamstaal van de baby spreekt en beantwoordt.
Lees de notitie opgesteld door Marianne Vanderveen-Kolkena en Stephanie Sanderss, lactatiekundigen-ibclc of de samenvatting van deze notitie.
Notitie van het Nederlands Instituut van Psychologen
Al eerder noemden wij hier de notitie van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP). Zij maken bezwaar tegen het advies jonge baby’s langdurig te laten huilen bij het inslapen. De richtlijn adviseert namelijk rust en regelmaat voor huilbaby’s. Het NIP is van mening dat het advies de baby zichzelf desnoods langdurig in slaap te laten huilen, zo snel mogelijk moet worden geschrapt. Dat advies kan er namelijk toe leiden dat de baby ophoudt te huilen, maar om de verkeerde reden: uit wanhoop en machteloosheid. Daardoor komt de stressregulatie en hechting in het gedrang. Het NIP adviseert bij ontroostbaar huilen te verwijzen naar deskundige begeleiding op het gebied van ouder-babycommunicatie en in de richtlijn meer nadruk te leggen op preventie van ontroostbaar huilen.
Lees de notitie van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP).
Lees ook
- Notitie in reactie op de (concept) richtlijn ‘Aanpak van excessief huilen bij zuigelingen’. Versie 25 juni 2008, opgesteld door Marianne Vanderveen-Kolkena en Stephanie Sanderss, lactatiekundigen-ibclc.
- Notitie in reactie op de (concept) richtlijn ‘Aanpak van excessief huilen bij zuigelingen’. Versie 3 februari 2009, opgesteld door Marianne Vanderveen-Kolkena en Stephanie Sanderss, lactatiekundigen-ibclc.
- Samenvatting Notitie in reactie op de (concept) richtlijn ‘Aanpak van excessief huilen bij zuigelingen’
- Notitie in reactie op de (concept) richtlijn ‘Aanpak van excessief huilen bij zuigelingen’; Centrum JGZ/RIVM, november 2007, van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), sector Jeugd, april 2008.
- Nota Aanpak excessief huilen, 2007 versie ActiZ
- Onderzoek: Hongeren naar huidcontact: aanraking bevordert neuro-endocriene ontwikkeling van baby’s. Rachel Verweij en Hedwig van Bakel; 62 nr. 31-32. 3 augustus 2007. Medisch Contact. l3l9
- Je bent net geboren, en dan… door Marianne Vanderveen
- Huid, hersenen en hormonen door Rachel Verweij
- Het Nieuwe Borstvoeding Boek, Stefan Kleintjes, lactatiekundige Groningen-Bedum & Gonneke van Veldhuizen-Staas, lactatiekundige Helmond
- Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten, Stefan Kleintjes, kinderdiëtist en lactatiekundige Groningen Bedum; 10e druk september 2019
- Bestel hier je boeken bij Kenniscentrum Borstvoeding
- Download folder Laten Huilen? Niet Nodig! Over Natuurlijk Ouderschap