Het gaat goed met de borstvoeding in Nederland! Niet alleen kiezen steeds meer vrouwen voor borstvoeding, ze geven het ook steeds langer. In de jaren zestig en zeventig beleefden de borstvoedingscijfers door de opkomst van kunstvoeding een dieptepunt ‘ op een zeker moment kreeg nog maar tien procent van alle baby‘s de borst! Maar nu is borstvoeding opnieuw de trend.
Toch is er iets wezenlijks veranderd sinds dat dieptepunt. Voordat kunstvoeding haar intrede deed, gaf vrijwel elke moeder de borst. Er waren wel enkele alternatieven voor moedermelk, maar die waren niet bepaald geschikt te noemen en waren voorbehouden voor noodgevallen. Met de massaproductie en ‘marketing van kunstvoeding kwam hierin verandering. Kunstvoeding werd gepromoot als bevrijdend voor de vrouw ‘ ze kon immers gaan en staan waar ze wilde zonder zich om het voeden van haar baby te bekommeren, ze kon gaan werken en ze kon de voedingen delen met haar man. De marketing stoelde dan ook vooral op een “lifestyle-keuze”: de fles was modern en wetenschappelijk verantwoord, de borst traditioneel en natuurlijk… en eigenlijk wat ouderwets. Vrouwen moesten maar kiezen wat het beste bij hen paste.
Het argument van de vrije keuze is nog steeds prominent aanwezig in de promotie van kunstvoeding… en overigens ook die van borstvoeding. Wel wordt er nu ook sterk gehamerd op de gezondheidsverschillen tussen beide voedingswijzen, waardoor de keuze lang niet meer zo vrijblijvend is als toen kunstvoeding op haar hoogtepunt was. Voor veel vrouwen is het gezondheidsargument nu doorslaggevend om de keuze voor borstvoeding te maken.
Maar hoe logisch ze die keuze ook vinden, ze bevinden zich in een heel andere situatie dan bijvoorbeeld hun moeders en grootmoeders. Die leefden in een maatschappij waarin hun moeders, buurvrouwen, tantes en vriendinnen niet alleen legio kinderen kregen, maar die kinderen ook allemaal de borst gaven. Daarmee was hun bedje gespreid als ze zelf eenmaal zo ver waren. Natuurlijk bestonden er in die tijd ook al tepelkloven, spruw en borstontstekingen en zullen ook toen veel prille moeders getwijfeld hebben of ze wel genoeg melk hadden. Maar door het ontbreken van een geschikt alternatief zetten ze door, geholpen door de vrouwen in hun naaste omgeving. Die wisten wel een probaat middel tegen spruw of borstontsteking en hielpen de baby goed aan te leggen om tepelkloven te voorkomen. En ze vertelden over hun eigen beginproblemen met borstvoeding, en hoe ze die overwonnen.
Jonge moeders van nu missen die collectieve vrouwelijke expertise. De decennia waarin kunstvoeding hoogtij vierde hebben een gat geslagen in de kennis van met name onze moeders. In plaats van die kennis worden nu ettelijke fabeltjes van moeder op dochter doorgegeven. Voor de huidige generatie jonge moeders zijn de vrouwen in hun omgeving dus niet alleen geen bron van steun en kennis meer, maar zelfs een negatieve en ontmoedigende invloed.
Daarom gaan ze zelf op zoek naar manieren om dit gat op te vullen. Door over borstvoeding te lezen in tijdschriften, boeken en op Internet. Door mee te doen aan een internetforum, waar ze ervaringen kunnen delen met andere kersverse en ervaren moeders. Door zelf op zoek te gaan naar informatie als ze denken dat een zorgverlener een fout advies geeft. En door informatiebijeenkomsten over borstvoeding bij te wonen, waar ze in contact komen met vrouwen met wie zij hun positieve en negatieve ervaringen kunnen delen.
Gelukkig gaan veel vrouwen van deze tijd op zoek naar goede informatie en maken ze zichzelf zo weerbaarder tegen de negatieve invloeden uit hun naaste omgeving. De stijgende lijn in de borstvoedingscijfers zou wel eens door kunnen zetten!