Wist jij, voordat je zelf voor het eerst zwanger werd, of je borstvoeding hebt gekregen van je eigen moeder? Wist je dat, voordat de vraag zich aan jouzelf openbaarde: ga ik mijn kind met mijn eigen melk voeden of niet?
Had je je moeders borsten ooit gezien vanuit het licht dat ze jouw eerste voedingsbron zijn geweest? Je moeders borsten?
Ik zelf niet. Het is nooit in me opgekomen omdat ik geen borstvoeding van mijn adoptiemoeder heb gekregen. Mijn biologische moeder is onbekend.
Deze vragen komen in mij op na het lezen van een aangrijpend verhaal in de Viva, oktober dit jaar.
Het verhaal is van Lisa, een volwassen vrouw van 39, kinderloos en zonder relatie. Zij had wel over de borsten van haar moeder nagedacht, maar meer in de zin van een competitie: mijn borsten zijn groter dan die van jou.
Plotseling krijgt ze te horen dat haar moeder borstkanker heeft en dat haar moeders borst zal worden afgezet. Het duurt vijf dagen voordat het tot Lisa doordringt: ‘Het is de borst die mij heeft gevoed die straks wordt afgesneden. Het is niet alleen háár borst, het is ook de mijne’. Dan pas komen de tranen.
Lisa’s moeder verwoordt haar eigen gevoelens: ‘Meer dan welk ander lichaamsdeel ook, horen haar borsten bij haar identiteit. Ze hebben haar moeder gemaakt.’
Lisa vertelt hoe ze de dagen beleeft tussen het bericht dat haar moeder borstkanker heeft tot de dag van de amputatie.
Ze beschrijft haar gevoelens en die van haar moeder indringend: ‘Haar borsten hadden me gevoed toen ik nog hopeloos afhankelijk was. Ze hadden me laten groeien. Al zou er heus wel een alternatief zijn geweest als dat had gemoeten. Maar dat hoefde niet. Want ze waren er. Haar borsten. Voor mij.’
De jonge vrouw vertelt hoe ze voor het eerst in gesprek komt met haar moeder over de tijd dat ze de borst kreeg. Lisa’s moeder legt uit hoe intens intiem ze het voeden had ervaren: ‘Ik legde je aan en voelde je gulzige mondje. Nooit waren we meer verbonden.’
De dag voor de operatie durft Lisa de vraag te stellen, of ze nog een keer de borsten van haar moeder mag zien. Dat mag en ze neemt afscheid van haar moeders borst. Haar borst.
Het hele verhaal is zo ontroerend geschreven dat ik het met jullie wilde delen. De intieme band die zo moeilijk in woorden is te vangen en die je baby, peuter of kleuter schijnbaar snel weer vergeten lijkt te zijn, blijkt toch heel diep te zitten.
Borstkanker, het spookbeeld van iedere vrouw dat veel te vaak werkelijkheid wordt, krijgt door het verhaal van Lisa een nog rauwere dimensie.
Lisa had kunnen denken: weg met de tumor, weg met die borst. Maar dat ging zomaar niet. Misschien verloor ze met de borst van haar moeder, wel een klein stukje van zichzelf.
Bron: Viva nr. 41, 2013