“Een dokter zei dat, als ik gespannen ben terwijl ik de borst geef, de spanning via de melk ook bij mijn zoontje komt. Dus dan geef ik hem eigeel in plaats van mijn melk”. Aan het woord is de moeder van een vier maanden oude baby in een tentenkamp in Muzaffarabad, Pakistan, één van de steden die het zwaarst getroffen is tijdens de aardbeving in de uitlopers van het Himalaya gebergte op 8 oktober 2005. Een andere moeder vertelt: “Mijn zoontje is nu zeven maanden oud. Een maand geleden werd hij een beetje ziek en wilde niet meer drinken. Nu is mijn melk opgedroogd en geef ik hem gewone melk”.
Een onderzoek van het World Food Programme en Unicef toonde aan dat een vijfde van de moeders na de aardbeving is gestopt met borstvoeding. Als redenen werd gegeven: ‘te moe‘, ‘niet genoeg melk‘ en ‘stress‘.
Er zijn zoveel misverstanden omtrent borstvoeding in situaties als deze. Stress kan inderdaad het toeschieten van de melk wat afremmen, maar dat is eenvoudig te verhelpen door de moeder gerust te stellen, morele steun te bieden en haar een rustige plek aan te bieden om te voeden. De oxytocine die vrijkomt bij het voeden zal haar vervolgens juist helpen te ontspannen. Op de baby heeft het lichaamscontact met de moeder ook een ontspannend effect. Dit is een van de redenen dat een aantal organisaties nu “Moeder Hoeken” (Mothers Corners) opzetten; tenten waar vrouwen samen kunnen komen, hun kinderen kunnen voeden, ervaringen uitwisselen en steun kunnen krijgen van een zorgverlener.
In de Pakistaanse samenleving, waar mannen en vrouwen zo streng gescheiden leven, vinden veel vrouwen het moeilijk om borstvoeding te geven in de nabijheid van ‘vreemde‘ mannen. “De mannen hier zijn goedkoop”, zo drukte een moeder het uit. Een reden te meer om privacy te creëren voor deze moeders.
Het gaat allemaal om vrij simpele interventies, een plek creëren en aandacht schenken aan moeders die borstvoeding geven. Maar je moet het wel even doen. De hulpverlening op dit gebied is langzaam op gang gekomen. Terwijl reddingsbrigades lichamen onder het puin vandaan haalden, eerste hulp verleenden en noodrantsoenen uitdeelden, heeft niemand kunnen voorkomen dat vrouwen gestopt zijn met borstvoeding geven. En dat in deze cultuur waar het heilige boek de Koran voorschrijft dat kinderen twee jaar borstvoeding moeten krijgen.
Hier en daar worden donaties van melkpoeder gemeld, maar (nog?) niet op grote schaal. Wel pakken vloeibare melk en zakken ‘tea whitener‘, het thee-equivalent van koffiemelkpoeder, die aan kampbewoners uitgedeeld werden. Het idee alleen al dat dit bij kleine baby‘s terecht zou kunnen komen…!
De zuigfles van de hierboven genoemde zeven maanden oude jongen ligt op de grond tussen de vaat. Dit tentenkamp staat op de nominatie opgedoekt te worden omdat het in een pretpark ligt. De regering staat niet toe dat er voedselhulp gegeven wordt in dit kamp want dat zou mensen maar stimuleren om hier te blijven. Water wordt in tanks gebracht, maar niet altijd voldoende. Toiletten zijn aangelegd, maar het zijn er niet genoeg en ze worden niet goed genoeg schoongehouden. Afval ligt overal. Er zijn al uitbraken van diarree geweest in dit en andere kampen. Veel kinderen hebben luchtweginfecties. De verwachting is dat dit in de loop van de winter nog erger kan worden. Het is algemeen bekend dat borstvoeding beschermt tegen deze ziekten, en zeker in een zo‘n weinig bescherming biedende omgeving.
Ik zou het wel van de toppen van de Pakistaanse bergen willen schreeuwen: als er ergens een natuurramp is, moeten de reddingsbrigades naast speurhonden, chirurgen en reddingswerkers ook borstvoedingsexperts meenemen!