Wat stelt de Peiling Melkvoeding van TNO nou eigenlijk voor?

In Nederland doet TNO (Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek) allerhande onderzoek dat tot doel heeft beleid van lagere en hogere overheden te ondersteunen. Afgelopen 17 april werden de resultaten van de ‘Peiling Melkvoeding van zuigelingen 2015‘ in Den Haag bekend gemaakt. Sinds 2000 zijn er zes van deze ‘peilingen’ geweest. TNO maakt uit deze peiling op dat het aantal moeders dat hun baby bij een leeftijd van zes maanden uitsluitend moedermelk geeft, is verdubbeld sinds de vorige peiling van 2010. In deze leeftijdsgroep zijn dat 102 moeder/babykoppels van de 263 die hebben meegedaan. Zo komt TNO dus aan die 39%. Als lactatiekundige IBCLC met een kleine praktijk in Drenthe heb ik een ander beeld van de situatie, hoe komt dat? Mijn ogen werden groter naarmate ik de inhoud van het onderzoeksrapport las. Nooit verdiepte ik me in de vraag hoe TNO nou precies aan de getallen kwam (dom, dom, dom) omdat ik er van uit ging dat de methode van onderzoek wel zou kloppen. Hoe naïef kan een mens zijn…? Kijk… een zorgvuldig uitgevoerde enquête kan een goed beeld geven van wat er bijvoorbeeld binnen een vereniging leeft. Met een klein aantal leden is het mogelijk om iedereen te bereiken maar naarmate de aantallen groter worden, is dat lastiger. Want als je een werkelijk representatieve afspiegeling wilt hebben van de héle groep, dan moet je door loting laten bepalen wie er mee doet en het niet aan de leden van de groep over laten of ze wel of niet willen meedoen. Mijn kanttekeningen: Alle Jeugd Gezondheids (JGZ)-organisaties zijn ‘gevráagd’ om medewerking: van de 48 doen er 24 mee. Dat is slechts de helft. Op de JGZ-locatie wordt moeders middels een promotiekaart ‘gevraagd’ om aan het onderzoek mee te doen. Heb je geen zin, geen tijd, vind je het niet belangrijk, snap je niet altijd de vragen… Dan doe je dus niet mee. Als je organisaties vráagt om mee te doen, als je potentiële deelnemers vráagt om een enquete in te vullen… Dan heb je per definitie niet een groep die, in dit geval, representatief is voor alle 175.000 kinderen die per jaar geboren worden en hun moeder. Er zijn op 333 locaties 16.545 promotiekaarten uitgedeeld aan moeders die binnen de criteria vielen. De link werd 2985 keer benaderd en er waren uiteindelijk 2616 respondenten waarvan er 876 (33%) niet voldeden (over het waarom weten we niets). Er werden 1740 respondenten geschikt bevonden. Zowel organisaties als moeders hebben zo hun eigen reden om wél of juist níet mee te doen aan dit onderzoek. Er worden 175.000 kinderen per jaar geboren. De grote vraag is: vormen 1740 deelnemers die op een deelnemende JGZ-locatie komen en die zélf besloten hebben tijd te willen maken voor het invullen van een enquête, een correcte afspiegeling van de groep die ruim honderd keer groter is? Ik laat het aan de lezer over om een conclusie te trekken. Er dan zijn nog wat kleinere feiten die mij mijn wenkbrauwen deden fronsen. De spreiding over Nederland werd middels postcodes vergeleken met het aantal inwoners per regio, niet met het aantal geboorten per regio. Etniciteit blijkt bij lange na niet representatief voor alle moeders in Nederland (de deelnemers zijn oververtegenwoordigd blank Kaukasisch), opleiding is niet representatief (drie maal zoveel als in Nederlandse bevolking van deze leeftijd is van HBO of universitaire opleiding), Zorg voor borstvoeding is niet representatief en er wordt hier en daar een wiskundige formule op de gemeten cijfers losgelaten om ze naar de populatiecijfers om te rekenen. Ook worden er vergelijkingen gemaakt en conclusies getrokken tussen deze ‘landelijke peiling’ en de peiling van 2010 die alleen in de provincie Zeeland is uitgevoerd. Met deze onwetenschappelijke manier van onderzoek doen worden dus per definitie onterechte conclusies getrokken. De stelling dat heden ten dage in de groep moeders met een baby van zes maanden 39% (nog) moedermelk (geen borstvoeding!) geeft kan niet hard gemaakt worden. Tot slot: bijzonder droevig is het bovendien dat TNO concludeert dat het gevoerde beleid in Nederland met betrekking tot borstvoeding prima was en dat het zo wel gaat lukken met die borstvoeding. Mijn beeld is en blijft daarover voorlopig wat anders.

• Reageren? Dat kan op de Facebookpagina van Kenniscentrum Borstvoeding