Een golf van verontwaardiging sloeg over het land toen een grote producent van kunstvoeding onlangs de prijzen fors verhoogde omdat hij de verpakking zo aardig had opgeleukt. Jonge ouders waren verontwaardigd want hoe kon die fabrikant dat nou doen? Dat is toch niet eerlijk? Nee inderdaad, het is niet eerlijk, het is marketing.
Moeten we blij zijn dat kunstvoeding is ontwikkeld? Ja, ik denk van wel. Ik denk dat het veel genoemde percentage van 2% van de vrouwen die fysiek gezien niet in staat is tot het geven van borstvoeding klopt maar dat het daarbij gaat om specifieke aandoeningen die het al op voorhand onmogelijk maken om borstvoeding te geven. Maar er zijn, in heden en verleden, meer oorzaken waardoor een kind niet voldoende moedermelk binnenkrijgt. Die moeilijkheden zijn meestal oplosbaar, maar niet altijd. Gedurende de geschiedenis van de mensheid zijn daardoor heel wat meer kinderen gestorven dan wij in de huidige tijd aanvaardbaar vinden. De natuur is niet zo lief als wij soms denken. Dat wij niet volledig afhankelijk zijn van de natuur is daarom een zegen. Dat neemt niet weg dat het bestaan van kunstvoeding een zeer twijfelachtig genoegen is. OK, het redt kinderlevens, in onze Westerse, hygiënische wereld althans, en dat is fijn en indrukwekkend. Maar behalve dat veel kinderen in de derde wereld er door een gebrek aan hygiëne eenvoudigweg aan sterven is het ook voor de overgrote meerderheid van de kinderen in het westen een volstrekt inferieur product ten opzichte van the real thing. En dat lijken we in de turbulente golven van de ‘vooruitgang’ collectief te vergeten.
Er is iets vreemds aan de hand met technologie. Wij mensen zijn er van overtuigd dat we de natuur kunnen verbeteren. We halen opgelucht adem omdat we niet meer afhankelijk zijn van de grillen van de natuur. En intussen raken we bijna ongemerkt in toenemende mate afhankelijk van de grillen van ingewikkelde technologie en de producenten daarvan. Er zijn gebieden waarin die beweging niet meer te terug te draaien is: van elektriciteit zal slechts een enkeling vrijwillig afstand doen en computers zullen niet meer uit ons leven verdwijnen. Maar op het gebied van babyvoeding is die afhankelijkheid voor de meesten van ons volstrekt onnodig. Ons eigen lichaam maakt die babyvoeding véél beter dan welke fabrikant ook, al researcht ‘ie zich helemaal het apelazarus.
De verontwaardigde reacties op de prijsverhogingen van die fabrikant zijn begrijpelijk. Maar ze zijn uitingen van een afhankelijkheid die in veel gevallen waarschijnlijk voorkomen had kunnen worden. De ouders die nu boos zijn, blijft niets anders over dan overstappen op een ander merk. Maar degenen die nog niet in die afhankelijke positie zitten, kunnen zich door deze affaire misschien bewust worden van hun macht. Jij, (aanstaande) moeder, bent in staat melk te maken die véél beter van kwaliteit is dan het poeder waar je in de winkel een vermogen voor betaalt. Het is perfect individueel afgestemd op je eigen kind. Je doet dat helemaal zelf. En als je dan tóch geld uitgeeft aan moderne technologie, kun je beter een kolf kopen die je helpt dat geweldige product voor je kind te blijven maken, bijvoorbeeld als je weer aan het werk gaat.
Ik hoop dat deze affaire ertoe bijdraagt dat vrouwen zoals jij meer het heft in eigen handen nemen en meer nadrukkelijk gaan eisen goed te worden begeleid bij het opstarten van borstvoeding. Het kan je een hoop geld en ergernis schelen. Maar veel belangrijker nog is je besef van kracht en onafhankelijkheid: wat jij kan maken voor je kind, dat doet niemand je na!