FAQ 20: Voorbeeldbrieven aan het KDV en het Consultatiebureau

In deze FAQ geven we twee voorbeeldbrieven die te maken hebben met het broodbeleg voor kleine kindjes. Je kunt de brief aanpassen aan je eigen situatie.

Inhoudsopgave

• Voorbeeldbrief aan het kinderdagverblijf, de crèche of de oppasmoederorganisatie
• Voorbeeldbrief aan het consultatiebureau

Voorbeeldbrief aan het kinderdagverblijf, de crèche of de oppasmoederorganisatie

Betreft: broodbeleg

Geachte heer/mevrouw,

Nu onze kinderen de leeftijd bereikt hebben waarop ze ook beleg op brood mogen, zijn wij, ondergetekenden, ons gaan verdiepen in de mogelijkheden. We hebben natuurlijk ook gekeken naar de soorten broodbeleg die het kinderdagverblijf aanbiedt. Het blijkt dat de kinderdagverblijven van uw organisatie vooral smeerleverworst en smeerkaas gebruiken als broodbeleg voor de kindjes. Naar ons idee zijn deze twee soorten broodbeleg slecht voor de gezondheid van het jonge kind. Hieronder een uitleg waarom.

Smeerworst bevat:

t
• veel zout;

t

• veel verzadigde vetten;

t

• lever (hierin zitten de afvalstoffen van het dier);

t

• andere ingrediënten zijn vaak: varkensspek, varkenscollageen, eiwitten, specerijen en emulgatoren;

t

• allerlei onduidelijke andere toevoegingen, zoals bijvoorbeeld slachtafval.

Kinderdiëtist Stefan Kleintjes, eigenaar van www.borstvoeding.com, schrijft:

Smeer(lever)worst

‘De lever is het orgaan dat meehelpt het lichaam te ontgiften [resten van verbrandingprocessen en chemische verontreiniging]. Deels slaagt de lever daarin, en voor een deel slaat de lever de gifstoffen op [zodat ze niet meer circuleren in het bloed]. Een goed voorbeeld daarvan zijn zware metalen en PCB’s [zeer giftige stof], deze worden altijd opgeslagen in de lever omdat deze stoffen niet afgebroken en niet uitgescheiden kunnen worden. Elk dier loopt rond met een vervuilde lever [de mens trouwens ook]. Smeer[lever]worst en leverpastei zijn gemaakt van lever, soms tot 30%. Meestal varkenslever. Een lever is vet, en dierlijke, harde vetten zijn slechte en ongezonde vetten. Andere ingrediënten zijn vaak: varkensspek, varkenscollageen, zout, eiwitten, specerijen en emulgatoren.”
“Smeerworst zonder lever is minder slecht omdat het geen lever hoeft te bevatten. Een lever van een klein kind functioneert nog niet goed, dat gaat de lever pas echt goed doen in de loop van het tweede jaar. Anderen hanteren de leeftijd van 7 jaar. Dus: De lever van het kind functioneert nog niet 100% en het kan de schadelijke stoffen uit de smeer[lever]worst niet goed verwerken; dus wordt de lever van een baby en peuter al in een vroeg stadium vervuild met schadelijke gifstoffen uit de lever van een dier. Ik adviseer daarom dat kinderen zo laat mogelijk giftige stoffen in hun eten krijgen en dat er voor andere vormen van broodbeleg gekozen wordt.’

Smeerkaas

‘Smeerkaas bevat o.a. smeltzouten (fosfaatzouten) en vaak toevoegingen zoals aroma’s. Het natriumgehalte is veel hoger dan in normale kaas. Smeltzouten zijn zeer slecht voor de jonge nieren.
De bereiding van smeerkaas gaat als volg: de kazen worden schoongemaakt, de korsten verwijderd en verontreinigingen weggesneden. Het overgebleven deel wordt vermalen. Water en andere hulpstoffen, zoals smeltzouten, melkpoeder en evt. smaakgevende bestanddelen worden toegevoegd. De smeltzouten (fosfaatzouten) zorgen ervoor dat het eiwit en vet bindt met water, zodat de kaas smeerbaar of snijdbaar blijft na afkoelen. Op deze manier ontstaat een soort stabiele emulsie. Onder roeren en drukverhoging wordt het geheel verhit tot 74 graden Celsius, waarbij de kaas smelt. Omdat de temperatuur zo hoog is, is de smeltkaas meteen gepasteuriseerd. Vervolgens wordt de kaas aseptisch verpakt. Buiten de koeling is het ongeveer 1 jaar houdbaar. Na opening zijn de smeltkazen beperkt houdbaar.’

Bron:

Stefan Kleintjes, kinderdiëtist Groningen Bedum
Kenniscentrum Borstvoeding

Zoals u kunt lezen bevatten smeerleverworst en smeerkaas ingrediënten die zeer slecht zijn voor een jong kind.
De volgende suggesties zijn een prima alternatief voor smeer(lever)worst en smeerkaas:

t
• droog brood, gewoon uit het vuistje

t

• een beetje milde olijfolie, (koudgeperste) zonnebloemolie of tarwekiemolie

t

• roomboter, ongezouten en dun besmeerd.

t

• (verse) groentepuree, bijv. geprakte avocado of gekookte pompoen

t

• (verse) vruchtenpuree, bijv. geprakte banaan of peer

t

• fruitbeleg zonder toegevoegd suiker en zonder kunstmatige zoetstoffen (“jam zonder suiker”)

t

• smeerbare zachte milde jonge kaas, zoals ricotta, jonge Franse geitenkaas

t

• plakje jonge kaas

t

• pure pindakaas zonder bijgemengde vetten en zonder zout (vanaf 9 maanden)

t

• sesampasta zonder zout (tahin) (vanaf 9 maanden)

t

• notenpasta zonder zout (vanaf 9 maanden)

t

• pure appelstroop of perenstroop zonder toevoegingen van extra suiker e.d.

t

• kwark zonder toevoegingen

t

• Tartex

Voor nog meer ideeën van gezond beleg verwijzen we u graag door naar Lekker Plantaardig

Uiteraard is niet alles even haalbaar voor een kinderdagverblijf. Toch verzoeken wij u met klem om geen smeerleverworst en smeerkaas aan jonge kinderen onder de drie jaar aan te bieden en te kiezen voor een (standaard) alternatief.

Onze ervaring is wel dat de leidsters van het kinderdagverblijf zeer openstaan voor andere ideeën. Zij gaan zonder problemen mee in de keuzes van de individuele ouder. Dit willen we graag even gezegd hebben. Maar het zou fijn zijn als u uw algemene beleid zou aanpassen, zodat alle kinderen gezonde voeding aangeboden krijgen en dat ook duidelijk is waarom dit is.

Het voedselintroductieschema voor kinderen vanaf zes maanden, opgesteld door Stefan Kleintjes, voegen wij hierbij ook graag toe als eventuele leidraad voor uw protocol m.b.t. voeding voor de kinderen op het kinderdagverblijf. Ook raden wij u ter harte het boek Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten van Stefan Kleintjes, kinderdiëtist, aan, waarin u de verantwoording en uitgebreide achtergrondinformatie vindt met betrekking tot dit schema.

Vertrouwende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd en in afwachting op uw antwoord verblijven wij u met vriendelijke groet,

Bijlage:

• Voedselintroductieschema voor kinderen vanaf zes maanden van Stefan Kleintjes, kinderdiëtist
• Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten, Stefan Kleintjes, kinderdiëtist en lactatiekundige Groningen Bedum; 8e herziene druk mei 2017

Voorbeeldbrief aan het consultatiebureau

Geachte medewerkers van het consultatiebureau,

Bij ons vorige bezoek ontvingen wij een voedingsschema voor baby’s van zeven tot twaalf maanden. Wij hebben ons verbaasd over dit menu.
Voor de lunch schrijft u brood voor besmeerd met margarine en smeerkaas, smeerworst of appelstroop. Ons lijkt dit niet gezond, zeker niet voor baby’s.

Smeerworst bevat

• veel zout;
• veel verzadigde vetten;
• lever (hierin zitten de afvalstoffen van het dier);
• andere ingrediënten zijn vaak: varkensspek, varkenscollageen, eiwitten, specerijen en emulgatoren;
• allerlei onduidelijke toevoegingen.

Hoewel het mogelijk is goede smeerleverworst van de biologische slager te kopen, zullen de meeste ouders dit niet doen. Smeerworst is vaak goedkoop en er wordt een hoop rotzooi in gestopt.

Smeerkaas bevat smeltzouten (fosfaatzouten) en vaak toevoegingen zoals aroma’s. Het natriumgehalte is vaak veel hoger dan in normale kaas.

Uw consultatiebureau bevindt zich in een buurt met veel moslims uit Turkije en Marokko. Mensen uit het mediterrane gebied hebben vaker last van koemelkallergie – daarmee valt smeerkaas af. Moslims eten geen varkensvlees – daarmee valt de smeerworst af. Blijft over appelstroop – maar u schrijft “liefst geen zoet beleg”.

Misschien kunt u in plaats van smeerworst en smeerkaas het volgende in overweging nemen om de kinderen te geven:

t
• droog brood; baby’s eten dit graag uit het handje. Naast dit brood wordt dan nog iets anders aangeboden, zoals groente of fruit.

t

• brood met een beetje milde olijfolie, (koudgeperste) zonnebloemolie of tarwekiemolie;

t

• brood met dun roomboter;

t

• met (verse) groentepuree, bijv. geprakte avocado of gekookte pompoen;

t

• met (verse) vruchtenpuree, bijv. geprakte banaan of peer;

t

• met fruitbeleg zonder suiker en zonder kunstmatige zoetstoffen (“jam zonder suiker”);

t

• met pure appelstroop of perenstroop zonder toegevoegde suikers;

t

• met pure kwark (zonder suiker of smaakje);

t

• met jonge, pitloze kaas;

t

• met smeerbare zachte milde jonge kaas, zoals ricotta of jonge Franse geitenkaas (vanaf 9 maanden);

t

• met pure pindakaas zonder bijgemengde vetten en zonder zout (vanaf 9 maanden);

t

• met sesampasta (tahin) zonder zout (vanaf 9 maanden);

t

• met notenpasta zonder zout (vanaf 9 maanden).

U schrijft: ‘Kleine dobbelsteentjes maken van het brood en dit in de wang doen, dan leert uw kind vanzelf kauwen.’
Het lijkt ons geen goed idee om de baby het eten op te dringen. Is dat niet vragen om voedingsproblemen? Onze baby wil graag zelf eten. Wij helpen hem daarbij, maar proppen niets in zijn mond.

Uw voedingsschema is erg gedetailleerd en ‘typisch Nederlands’ met om 12.00 uur belegde boterhammen en om 18.00 uur warm eten. Zo’n schema past niet bij iedereen, ook niet bij alle Nederlanders. Italianen en Fransen zijn zeer verbaasd over onze voedingsgewoonten! Meer algemene aanwijzingen, zoals in de Groeigids, lijken mij bruikbaarder. Misschien is het een goed idee om verschillende voorbeeldmenu’s aan te bieden? Zelf vind ik het prettig om bij de lunch groente te eten, en ook voor een kind lijkt mij dat gezond. De avondmaaltijd, als de baby al moe is, hoeft dan minder uitgebreid.

Uw voedingsschema is verwarrend wat betreft borstvoeding. Enerzijds mag dit ‘zoveel als u allebei wilt’, anderzijds staan er maar drie borstvoedingen gepland, met daarbij ook opvolgmelk en yoghurt. Zolang een baby onbeperkt toegang heeft tot de borst heeft hij geen opvolgmelk en yoghurt nodig; bij voldoende borstvoeding is andere zuivel onnodig.

Een andere aanpak van de bijvoeding, de #kleintjesmethode, staat beschreven in het boek Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten van kinderdiëtist Stefan Kleintjes. Een voedselintroductieschema vanaf zes maanden bevindt zich daar ook.

Wij hopen dat u deze suggesties in overweging neemt en horen graag van u.

Met vriendelijke groet,

XXX en YYY
ouders van ZZZ

Samengesteld door

t
• Merel, Jesca en Hennah van het bijvoedingforum

t

• © Kenniscentrum Borstvoeding