De wereld is toch altijd weer gecompliceerder dan ik denk. Neem nu de actie van A Serious Request 2012 (SR12), waarbij geld wordt opgehaald om babysterfte in Afrika tegen te gaan. Wie zou daar met goed fatsoen bezwaar tegen maken? Ik niet in elk geval.
Totdat ik me eens ging verdiepen in de organisatie van het project en via het logo van de malle rode fopspeen en de fles die op het actiehuis van TexelFM stond, uitkwam bij FrieslandCampina, de hoofdsponsor dit jaar, en producent van kunstmatige zuigelingenvoeding Friso. Waarom, zo vraag ik me af, zou dit bedrijf zijn naam verbinden aan Serious Request 2012 en wat krijgt
FrieslandCampina hier voor terug?
Verkoopstrategie Route2020
Iedere hulpverlener in Afrika kan je namelijk vertellen hoe stevig westerse melkproducten, waaronder kunstmatige zuigelingenvoeding, in Afrika gepromoot worden. Campina is daar zelf heel open over. Manager Cees ‘t Hart vertelt op Managementscope over Route2020, de verkoopstrategie die tot doel heeft om door te groeien in Afrika: ‘Er worden in Nigeria jaarlijks meer baby’s geboren dan in heel Europa. Bovendien is de middenklasse zich aan het ontwikkelen, waardoor er meer werkende moeders komen die eerder overgaan op flesvoeding voor hun kind. Dat schept kansen voor onze babyvoeding. Nigeria is door de strategische geografische ligging ook een belangrijke hub om, vanuit Nederland, de rest van de sub-Sahara te veroveren.’
Sluimerende ramp
Nu kan iedere hulpverlener in Afrika je óók vertellen wat een rampzalige gevolgen het gebruik van kunstmatige zuigelingenvoeding heeft in gebieden waar nauwelijks schoon water is, waar mensen geen stabiel inkomen hebben en waar in geval van infecties bij baby’s vaker niet dan wel medicijnen beschikbaar zijn.
In West-Afrika krijgt maar 20% van de baby’s uitsluitend borstvoeding. Voedingsexperts van Unicef zien dat zich achter dat cijfer een sluimerende ramp voltrekt. Unicef becijferde in 2009 dat gebrek aan moedermelk in het dieet van baby’s zo’n 400.000 levens kost in West- en Centraal Afrika. In Gabon krijgt een pasbevallen vrouw in de ziekenhuizen een welkomstpakket met een fles en een blik babymelkpoeder. Op het moment dat ze dat aan haar pasgeboren baby geeft, komt de borstvoeding niet goed op gang en zitten kinderen vast aan de fles. De WHO-code verbiedt dergelijke praktijken, maar volgens Unicef wordt daar in veel landen in de regio niet op toegezien.
Voort wat Hoort wat
Terug naar Nederland en naar mijn inmiddels erg wantrouwige brein: Wat krijgt Campina terug voor de sponsoring van Serious Request 2012? Op de website staan zinnen als ‘Melk lijkt heel gewoon, maar is bijzonder. Melk past goed in een gezonde voeding.’ Geen woord over het enorme belang van borstvoeding voor Afrikaanse baby’s. En hoezo ontstaat er lokale werkgelegenheid als gevolg van de introductie van kunstvoeding in die samenleving? En waarom zouden Nigerianen hun weinige geld uitgeven aan Nederlands babymelkpoeder? ‘Poeder is beter’, zegt een jonge moeder over de zakjes babyvoeding die ze zich
nauwelijks kan veroorloven. ‘Er zitten allerlei vitamines in.
Ja ja… wie heeft haar dat verteld?
Volgens Campina krijgen moeders in Afrika met hun bijdrage aan SR12 ‘ook advies over gezonde voeding, essentieel voor het vergroten van de overlevingskansen van de allerkleinsten.’
WHO-code
Mijn brein wordt nog wantrouwender. Een verontruste mail levert twee maal een vrijwel identieke reactie op. Kennelijk zijn er meer mensen met vragen geweest. Er staat onder andere: ‘FrieslandCampina respecteert de WHO-code in alle landen waar zij kindervoeding verkoopt, dus ook in Nederland en in Afrika.’ De medewerkster van de Campina consumentenservice vertelt mij desgevraagd dat Campina geen enkele invloed heeft op wat het Rode Kruis doet in Afrika, dat Campina geen producten doneert en dat het Rode Kruis geheel verantwoordelijk is voor de uitvoering van de actie. Dus of ik zo vriendelijk wil zijn daarheen te bellen? Helaas is er bij het Rode Kruis niemand die me te woord kan staan over wat de hulpverleners bij hun bezoek aan de Afrikaanse ouders precies gaan doen, en zo is het kringetje rond, en blijft mijn twijfel.
Verkoopstrategie Route2020
FrieslandCampina doet op nog een manier mee aan de SR12 actie, onder andere met de verkoop van pakken zuivel waarop vermeld staat: ‘Met dit pak help je een moeder in Afrika’. Hoe serieus kan je de bijdrage van FrieslandCampina nemen als je weet dat van elk verkocht pak het duizelingwekkende bedrag van 0,004 euro naar de SR12 actie gaat… Hoeveel van de winst op elk pak gaat naar de verkoopstrategie Route2020?
Welk belang?
Mijn twijfel blijft en ik vraag mij af of de hongerende baby‘tjes in Afrika serieus geholpen zijn met voorlichting waar het bedrijfsbelang, denk aan Route2020, van FrieslandCampina gekoppeld is. En ik vraag mij ook af waarom SR12 gesteund wordt door de Nederlandse Borstvoedingorganisaties…
Serieus verzoek aan lezers
Als laatste een serieus verzoek aan de lezers: stel kritische vragen, gebruik je gezond verstand. En heb je te veel twijfel over een actie, hoe goedbedoeld ook, denk dan eens aan die honderden andere goede doelen die er ook nog zijn.
Lees ook
- Route2020
- Serious Request 2012 (Campina FAQ)
- Serious Request 2012
- WHO-code
- Serieus? Blog van Gonneke van Veldhuizen-Staas, lactatiekundige IBCLC
- Een serieus verzoek Blog van Marianne Vanderveen, lactatiekundige IBCLC
- Een kijkje in de keuken van de kunstvoedingsindustrie
- Hebzuchtige trucs van de kunstvoedingsindustrie
- Breastfeeding: a vital emergency response. Are you ready? Statement by WHO Director-General Dr Margaret Chan
- Breastfeeding key to saving children’s lives WHO Ten steps to successful breastfeeding