Borstgevoede premature baby met sonde eerder naar huis

Annet Mulder

psonde1.jpgZGT Almelo is één van de ziekenhuizen in Nederland die ouders de mogelijkheid biedt om hun premature of zieke baby met een neusmaagsonde mee naar huis te nemen. Hoeveel ziekenhuizen in Nederland deze optie aanbieden is niet bekend. Er is onderzoek gedaan naar de (positieve) gevolgen, maar veel literatuur is er nog niet. Uit een case-control studie in Zwolle (2008) blijkt dat van de moeders die met het sondevoedingstraject hebben meegedaan, na vier maanden 36% kunstmatige zuigelingenvoeding geeft. Bij de controlegroep, de groep zonder sondevoedingstraject, was dit 63%. De groep die meedeed aan het sondevoedingstraject, gaf dus langer borstvoeding! prmtr-caro-3.jpgIk ben lactatiekundige in ZGT Almelo en betrokken bij de moeders van een premature baby die moedermelk krijgt. En ik ben een van de zorgverleners die een rol speelt bij het bespreken van het sondevoedingstraject. Dit artikel gaat over het sondevoedingstraject.

Waarom zou je een baby thuis sondevoeding geven?

Prematuur-E11.jpgOp een gegeven moment verblijft een premature of zieke baby alleen nog in het ziekenhuis om te leren drinken aan de borst of uit de fles. De baby’s waarvan de ouders kiezen voor het sondevoedingstraject, leren het drinken uit de borst en zij krijgen extra moedermelk door een sonde in de maag geheveld. Als zij meer zuigbehoefte krijgen en moeder is niet aanwezig, wordt in sommige gevallen door middel van vingervoeding door de verpleegkundige, of een van de ouders, de zuigbehoefte bevredigd. Het ‘leren drinken’ of ‘beter leren drinken’ hoeft geen reden te zijn om een baby langer in het ziekenhuis te houden. Een premature baby mag met ontslag als hij aan de volgende criteria voldoet: de baby moet groeien, op temperatuur kunnen blijven in een wiegje en zelfstandig zeven à acht voedingen drinken. Soms kan de baby dit en gaat hij met volledige borstvoeding naar huis. De ideale situatie! Een aanzienlijk deel van de baby’s heeft meer tijd nodig om volledig aan de borst te leren drinken. Zij krijgen eerst de gelegenheid om te oefenen aan de borst en na een bepaalde tijd, worden ze bijgevoed met de fles. Pas als zij beide technieken onder de knie hebben, mogen ze mee naar huis. Bij baby’s die borstvoeding krijgen bestaat er de optie om de baby thuis de gelegenheid en de tijd te geven om te leren drinken uit de borst en om zo alle moedermelk uit de borst te kunnen halen. Dus zodra de baby voldoet aan het criterium groeien, op temperatuur blijven en als de ouders weten hoe ze om moeten gaan met de sonde, kan de baby naar huis!

Voordelen van thuis sondevoeding geven zijn

    \t
  • De baby kan eerder mee naar huis.
  • \t
  • Ouders leren de signalen en reacties van hun kindje sneller en beter kennen.
  • \t
  • Ouders zijn in een vertrouwde omgeving.
  • \t
  • Ouders kunnen ieder moment warmte en troost bieden.
  • \t
  • Bevorderen van het hechtingsproces.
  • \t
  • Minder reistijd.
  • \t
  • Bij borstvoeding meer kans van slagen.
  • \t
  • Meer voeden op verzoek.

Er zijn ook bedenkingen of soms nadelen

psonde3.jpg
    \t
  • Niet alle ouders kunnen dit. Je moet de handelingen die ervoor nodig zijn begrijpen en kunnen uitvoeren. Daarnaast is het afhankelijk van de motivatie en soms de gezinssituatie.
  • \t
  • De sonde blijft langer in en het inbrengen moet vakkundig gebeuren, want het is niet prettig voor de baby. Redenen om een nieuwe sonde in te brengen: soms trekt een baby de sonde er zelf uit of moet er een andere lengte sonde gebruikt worden.
  • \t
  • Er is meer begeleiding nodig en dat brengt kosten met zich mee. Er zijn overigens geen gegevens bekend over de (meer)kosten van dit traject.
  • \t
  • De draagkracht en belasting van de ouders speelt een rol. Ook al zijn de handelingen niet moeilijk en goed aan te leren, ouders moeten zich bewust zijn van het feit dat de handelingen een verantwoording met zich mee brengen.
  • \t
  • Het is nog onbekend of een sonde een negatieve invloed op het zuigen heeft en of een baby zonder een sonde beter aan de borst zou drinken.
Vervolgens zijn er een aantal praktische problemen waar ouders thuis tegenaan kunnen lopen, al zijn daar dan ook weer praktische oplossingen voor. Eventuele problemen zijn de sonde bevindt zich niet op de juiste plaats, de sonde is verstopt, de baby trekt de sonde eruit of er ontstaat irritatie van de neus.

Hoe verloopt dit traject (premature baby met sonde naar huis) in ZGT Almelo?

psonde4.jpgEr leiden vele wegen naar Rome. Met andere woorden, dit traject zal in ieder ziekenhuis anders verlopen. In eerste instantie bespreekt het medische en verpleegkundige team welke ouders in aanmerking komen voor het traject. Dit gaat in samenwerking met de kinderverpleegkundigen, de kinderarts en de lactatiekundige. Uiteindelijk beslissen de ouders natuurlijk zelf! Het sondevoedingstraject is een optie, maar ouders kunnen ook kiezen voor de combinatie borst en fles met daarin de afgekolfde moedermelk. Ouders worden geïnformeerd over de keuzemogelijkheden die zij hebben, en ontvangen schriftelijk informatiemateriaal en een korte uitleg over het traject. Als zij de keuze hebben gemaakt voor het sondevoedingstraject wordt gestart met het ‘stappenplan’.

Het stappenplan

psonde2.jpgHet stappenplan houdt het volgende in: ouders moeten leren de sonde te controleren met als doel om te kijken of deze nog op de juiste plaats zit en doorgankelijk is. Zij leren het hevelen van de moedermelk, het vastplakken van de sonde en het herkennen van problemen. Ook wordt de begeleiding na ontslag besproken. Het ontslag vindt plaats als ouders zich prettig voelen en beiden het kunnen! Voor het ontslag kunnen ouders gebruik maken van de mogelijkheid om in te roomen. Hierbij kunnen ze op kleine afstand van de zuigelingenafdeling, maar met 24 uur een kinderverpleegkundige in de buurt, oefenen met het voeden aan de borst en het geven van de moedermelk per sonde. Mede aan de hand van de ervaringen tijdens de rooming-in wordt een plan voor thuis afgesproken.

En dan is het zover: de baby mag naar huis

Het is altijd bijzonder als een premature baby eindelijk naar huis mag. Een belangrijk moment voor ouders en het kindje! Er zijn een aantal zaken die vooraf geregeld moeten worden: eventueel verlengde kraamzorg, het materiaal moet aanwezig zijn en de weegschaal moet gehuurd zijn. Daarnaast moeten de volgende afspraken voor de komende tijd geregeld zijn:
  • binnen 48 uur een bezoek van een verpleegkundige van de neonatologie (er is een neo-nazorgteam) thuis;
  • een week na ontslag een afspraak met daarbij de aanwezigheid van de JGZ-verpleegkundige;
  • in de tweede week een telefonisch consult;
  • en in de derde week een afspraak bij de kinderarts.
De kinderarts wordt door het neo-nazorgteam van de vorderingen op de hoogte gebracht en hij of zij blijft verantwoordelijk voor beslissingen die genomen worden. Mijn rol als lactatiekundige is wisselend. In de meeste gevallen leert de baby thuis steeds beter te drinken aan de borst en is mijn begeleiding niet nodig. Het is dus een kwestie van thuis blijven oefenen en de baby zal groter en sterker worden en daardoor krachtiger aan de borst kunnen drinken. In specifieke situaties waarbij er vragen zijn of als ouders en verpleegkundige er niet uit komen, word ik in consult geroepen. Dit kan telefonisch of via een huisbezoek. Ik overleg met de kinderverpleegkundige en zorg ervoor dat zij een schriftelijk verslag ontvangt, zodat we met z’n allen op één lijn komen.

De begeleiding thuis en op afstand

Gemiddeld blijft de sonde twee weken na ontslag in bij de baby. De ouders hebben de mogelijkheid om 24 uur per dag de zuigelingenafdeling te bellen. Eén maal daags is er een telefonisch spreekuur. Soms trekt een baby de sonde er zelf uit, dan moet het medisch technisch handel team thuis langskomen om de sonde opnieuw in te brengen.

Hoe ervaren ouders het sondevoedingstraject?

psonde5.jpg Alle ouders zijn natuurlijk blij dat zij kun kindje eerder dan verwacht mee naar huis kunnen nemen. Het op en neer reizen naar het ziekenhuis om de baby te bezoeken en te voeden, ervaren veel ouders als vermoeiend. Het is fijn voor broertjes en zusjes om hun ouders niet meer zoveel te moeten missen maar om thuis te kunnen genieten van de aanwezigheid van het nieuwe gezinslid! De meeste ouders zijn achteraf tevreden over het sondevoedingstraject, omdat zij binnen één tot twee weken hun baby volledig aan de borst hebben gekregen en de sonde is verwijderd. Helaas lukt dit niet altijd en die situatie kan weer teleurstellingen met zich mee brengen. Alle ouders geven aan dat het sondevoedingstraject ‘niet niks’ is. Een premature baby met een sonde in huis, brengt een hele verantwoordelijkheid met zich mee en het geeft veel werk. Vooral ook omdat het voor ouders een onbekende situatie is. En bovendien gaat het om een heel kleine baby!

Het belang van het sondevoedingstraject

De belangrijkste personen in het sondevoedingstraject zijn de baby en de moeder die borstvoeding wil geven. De taak van de zorgverleners is het om de moeder- kind relatie zo goed mogelijk te ondersteunen en te begeleiden. Door het sondevoedingstraject aan te bieden, hopen wij in Almelo het aantal premature baby’s dat een langere periode borstvoeding krijgt, te verhogen en het ouders zo gemakkelijk mogelijk te maken. De fles komt in dit traject niet om de deur kijken en ook dat verhoogt het vertrouwen van de moeder in de borstvoeding. Dat de borstvoeding in het belang van de premature baby is, staat gelukkig allang niet meer ter discussie!

Vragen?

Ben je lactatiekundige en heb je vragen over het sondevoedingstraject, of wil je gebruik maken van onze schriftelijke documentatie? Neem dan contact op met Annet Mulder.

Bronnen

Lees ook

Copyright

© | Op dit artikel rust copyright | StefanKleintjes |

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden