Het is niet gebruikelijk je kind met één borst te voeden. Toch komt het voor. Eén borst kan geamputeerd zijn. Eén borst werkt soms niet mee. Met één borst kan je, meestal, tóch goed borstvoeding geven. Waar moet je dan op letten en hoe zorg je ervoor dat je voldoende voeding hebt?
De foto’s en citaten in dit artikel zijn afkomstig van Mieke. Zij gaf haar twee oudsten elk bijna negen maanden borstvoeding met twee borsten. De jongste voedt zij met één borst omdat haar andere borst als gevolg van borstkanker geamputeerd is.
Waarom je soms maar met één borst kan voeden
De meest voor de hand liggende, de meest voorkomende reden, dat je niet met twee maar met één borst voedt is een amputatie. Maar het komt ook voor dat één van de twee borsten niet goed functioneert als gevolg van een [borstbesparende] operatie, na een ongeluk of als gevolg van ziekte in de borst, een borstverkleining of een borstvergroting. En een heel enkele keer doet een borst niet mee omdat er onvoldoende melkklierweefsel is.
Je motivatie en… kan het eigenlijk wel?
Elke vrouw heeft zo haar motieven om borstvoeding te geven. Daar kunnen we hele boeken en internetsites over volschrijven. Heeft die motivatie te maken met het feit of je een of twee borsten hebt? Nee, borstvoeding is een logisch vervolg op zwanger zijn en bevallen, dus doe je dat met de twee borsten die je tot je beschikking hebt. Je denkt daar waarschijnlijk niet bewust bij na.
Maar beschik je slechts over één borst of kom je er tijdens de borstvoedingsperiode achter dat maar één borst goed functioneert…, dan ga je je die vraag wel stellen. Wil ik het wel. Kan ik gaan voeden? Kan ik doorgaan met het voeden?
| Mieke: ‘Mijn motivatie is dat niets zo natuurlijk is als zwanger zijn, bevallen, borstvoeding geven en je kind groot brengen. In principe heeft geen enkel zoogdier daar nog een boek voor nodig gehad maar wij mensen zijn te veel afgevlakt door alle nodige invloeden en wij zijn die natuurlijke band onbewust kwijtgeraakt. Erg jammer, het is zo belangrijk voor een mens echt liefdevol en geborgen te worden groot gebracht. Ach ja, ik kan hier uren over dimdammen maar ja, ieder zijn leven. Want respect is ook weer belangrijk.’ |
\r
Je kan het
Laten we dat voorop stellen: je kan het! Je kan met twee borsten twee kinderen voeden. Je hebt dan feitelijk ook één borst per kind beschikbaar. Natuurlijk heeft dan niet elk kind zijn ‘eigen’ borst en wissel je dat goed af. Maar toch, het is één borst per kind.
Borstvoeding is een kwestie van vraag en aanbod. In het geval je één borst ter beschikking hebt zal je kindje de productie in die ene borst dubbel stimuleren. Er zullen in de eerste week meer prolactinereceptoren aangemaakt worden en er zal meer klierweefsel aangemaakt worden dan wanneer twee borsten gestimuleerd werden. Kortom, je ene borst zal dubbel zo hard werken.
Voorbereiden op de borstvoeding met één borst
Het lijkt verstandig om je op dezelfde manier op de borstvoeding voor te bereiden als je één borst hebt, dan wanneer je twee borsten hebt om te voeden. Ga er op tijd mee aan de slag, graas ‘s op internet, volg een borstvoedingscursus, bezoek een borstvoedingsbijeenkomst van een van de borstvoedingsorganisaties, koop een prettig ‘en goed!- boek over borstvoeding. En ja, heb je je twijfels? Ga dan bij een lactatiekundige langs voor dat je bevallen bent. En bespreek je twijfels.
| Mieke: ‘Ik heb mij niet speciaal voorbereid. Ik kon ook helemaal niets vinden over borstvoeden met één borst. Ik heb uitgebreid gesurft op internet, gezocht bij borstkanker. Maar niets gevonden. En ja, er is toch geen enkel zoogdier dat ooit een tip kreeg over hoe zij moest voeden? Nee, ik heb het gedaan puur op ervaring, routine en met een flinke dosis zelfvertrouwen! Ik heb natuurlijk wel een goed passende voedingsbeha gekocht, maar dat was het wel zo’n beetje.’ |
\r
De eerste zes weken en houdingen
Net als wanneer je twee borsten hebt om te voeden is het ook nu van belang dat je de tijd neemt om veel contact te maken met je baby en om hem de gelegenheid te geven met jou kennis te maken. Veel huid-op-huid contact is zó belangrijk. Net zoals rust en ruimte om samen te zijn.
Het is bekende stof en we schrijven er elders over.
In de regel zal de borstvoeding niet trager op gang komen en je kindje zal in principe goed kunnen groeien. Mits je natuurlijk vaak genoeg aanlegt met de juiste techniek. Zorg er voor dat je kindje goed leert aanhappen en dat hij de juiste aanlegtechniek ontwikkelt.
Hiervoor kun je, in eerste instantie, het beste zittend voeden in de Madonnahouding of wiegehouding Of in de doorgeschoven Madonna of doorgeschoven wiegehouding waarbij je baby ‘gewoon’ op schoot ligt en jouw arm, die vanaf de beentjes komt, je baby steunt.
De doorgeschoven houding is de houding waarbij de baby het beste zijn hoofdje achterover kan doen om een flinke hap te kunnen nemen. Wanneer de baby dan eenmaal lekker drinkt, is het voor een moeder vaak handiger om over te pakken naar een gewone Madonnahouding
Belangrijk is dat jullie je beiden comfortabel voelen. Is de aanlegtechniek perfect, dan ga je ook andere houdingen aanleren. Je probeert namelijk te voorkomen dat jouw baby steeds in dezelfde houding drinkt. Eén borst wordt toch twee keer zoveel belast als in een ‘normale’ situatie.
Regelmatig wisselen van houding zorgt er ook voor dat je borst overal goed leeg gedronken wordt. Dat helpt weer tegen verstopping van een melkkanaaltje of een borstontsteking én het zorgt voor een optimale stimulatie van de melkproductie. Regelmatig wisselen van houding helpt ook te voorkomen dat je zelf rug- of nekklachten krijgt.
Voor je kindje is het ook belangrijk dat jullie verschillende houdingen aanleren. Zou hij steeds in dezelfde positie drinken, dan kan dat een eenzijdige belasting van zijn nekje veroorzaken. En ook wanneer een baby goed aangelegd is, is vaak wisselen toch ook belangrijk voor een evenwichtige ontwikkeling van het zien van de baby. In elke houding bekijkt hij de wereld weer vanuit een ander gezichtspunt.
| Mieke: “Ik heb, om de borstvoeding te doen slagen veel rust genomen en goed mijzelf en mijn gezin beschermd tegen kraamvisite en/of zogenaamde goed bedoelde adviezen van anderen. Ik heb ontspannen kunnen genieten van mijn kraamtijd. Ik ben op mijn moedergevoel afgegaan en dat heeft mijn borstvoeding geregeld! Zo heb ik bijvoorbeeld de bijvoeding, die de verloskundige mij adviseerde, niet gegeven omdat ik dacht dat komt in de natuur ook niet voor. Nee dus, waarom nu wel. Laat ik mijn kindje maar veel aanleggen, telkens wanneer hij er om vraagt.” “Ik heb ook nagedacht over houdingen en zo. Ik was gewoon de verloskundige en de kraamhulp steeds een stap voor zodat ze mij niet onzeker konden maken. Tja, maar wat voor mij vooral de borstvoeding heeft doen slagen is denk ik dat ik dit mag meemaken. Dat ik mijn kindje zelf kan voeden dat maakt mij blij en sterk. De eerste keer aanleggen direct na de bevalling was voor mij dan ook het meest emotionele moment en mijn zoon hapte direct goed alsof zijn leven ervan afhing zoog hij. Ja, dat was heel speciaal dat ik dit nog mee mocht maken!” |
\r
Als de borstvoeding goed op gang is
Nog steeds zijn het de normale dingen waar je op let: je geeft géén ander drinken erbij, je legt vaak en op verzoek aan om te zorgen dat je voldoende productie houdt, je neemt rust en je probeert goed te kijken en te luisteren naar je kindje. Misschien zul je met één borst wat vaker moeten voeden dan wanneer je met twee borsten voedt. Het is niet zeker en het hangt van je productie en je kind af.
Omdat je maar één borst hebt, ben je wel een soort uit balans. Je ene borst is gewoon ook veel groter dan de andere. Het voordeel is dat je gemakkelijk op je platte kant kan liggen om te voeden. Op de andere kant liggen is daar en tegen misschien weer meer gevoelig. Wanneer jij en je kindje een goede techniek gebruiken bij het aanleggen en drinken, is er geen speciaal risico op kloven. Houd je eigen houding in de gaten en varieer veel, anders krijg je zelf rug- en of nekklachten.
Waarschijnlijk zal je borst altijd goed leeggedronken worden en zal het risico op overproductie relatief klein zijn.
Chemo, bestraling en littekenweefsel
Bestraling van de moederborst en een chemokuur leveren geen gevaar voor het kind dat later, ná de behandeling dus, borstvoeding krijgt. Het kan wel zo zijn dat, wanneer de gezonde borst ook bestraald is geweest, of wanneer er een borstbeparende operatie is uitgevoerd met bestraling, dat er litteken weefsel is ontstaan, waardoor het risico van borstontsteking wat verhoogd is.
Vadergevoel
Om de vader een vadergevoel te geven is het leuk om je kindje bij zijn vader op de borst te leggen en dan kan jij, leunend en liggend bij hem, je kindje de borst geven. Erg speciaal.
Mieke: “Zorg dat je motivatie en je zelfvertrouwen sterk zijn! Dat maakt het vaak dat je borstvoeding doet slagen en dat het dubbel genieten is omdat je nog zo‘n kans wordt gegund en dat doet het des te meer genieten en dus slagen.”
Ook Esther heeft ervaring met het voeden met één borst. Zij schrijft: ‘Bij mijn derde lukte het voeden met de rechterkant niet goed Het deed veel pijn en bij het kolven merkte ik dat de rechterkant veel minder straaltjes melk had dan links. Ik ben toen gestopt met het geven van borstvoeding aan de rechterkant en ben blijven voeden met de linkerkant. Mijn zoontje groeit goed en was zelfs iets te zwaar. Dus voeden met één kant kan wel maar je moet wel geduld hebben. Ook verdien je niet de schoonheidsprijs omdat je ene borst vaak groter is dan de ander. Maar borstvoeding geven is nou eenmaal de eerste en beste keus en als het dan op die manier moet, dan moet je maar gewoon volhouden.
Ik hoop dat mijn verhaal ook andere moeders stimuleert en helpt om door te zetten. Ik moet er wel bij zeggen dat dit niet erg bekend is bij verloskundigen en huisartsen maar het kan dus echt!’
Lees ook
- Eerst met twee en later met één borst voeden is prima te doen – ervaringsverhaal [1]
- Borstvoedingshoudingen
- Borstvoeding en medicatie, door Erica Post, kinderarts
- Welk medicijn mag bij borstvoeding?
- Het Nieuwe Borstvoeding Boek, Stefan Kleintjes, lactatiekundige Groningen-Bedum & Gonneke van Veldhuizen-Staas, lactatiekundige Helmond
- Eten voor de Kleintjes, kleintjes van 0-4 leren zelf eten, Stefan Kleintjes, kinderdiëtist en lactatiekundige Groningen Bedum; 10e druk september 2019
- Bestel hier je boeken bij Kenniscentrum Borstvoeding
Artikelinformatie
- Met dank aan Mieke voor de tekstbijdragen en foto’s