Mythes over pijn bij borstvoeding

lb4.jpgIn dit blog zal ik, Bobby Ghaheri, mijn best doen om te bespreken wat er dikwijls wordt gezegd door artsen, tandartsen en lactatiekundigen die niet begrijpen wat het verband is tussen een te korte tong- of lipriem en een problematisch verlopende borstvoedingsrelatie. Ik denk dat we eerst moeten ontzenuwen wat ze ‘denken’ te weten. Ik denk dat deze mythes voortkomen uit een totaal gebrek aan onderwijs op dit gebied. Hopelijk zullen we deze mythes mettertijd steeds minder vaak horen.

Ik heb een lijst samengesteld van uitspraken die vaak worden gedaan wanneer een moeder pijn heeft of andere ongemakken ervaart tijdens de borstvoedingsperiode. Ik zal proberen aan te tonen waarom deze uitspraken niet juist zijn en hoe het jou als ouder kan ondersteunen om van deze uitspraken op de hoogte te zijn voordat je met je zorgverlener in gesprek gaat.

Het is normaal om pijn te hebben (of bloedende, kapotte tepels), vaak in combinatie met: Je tepels moeten gewoon nog harden

Deze stellingen zijn des te zorgelijker wanneer ze worden uitgesproken door iemand die nooit borstvoeding heeft gegeven. Ik zie niet hoe deze denktrant op welke wijze dan ook aanvaardbaar is. Hoe kan iemand zeggen dat het gepast is om op deze manier door te gaan, als een moeder tepeltrauma heeft, of ze nu haar eerste kind voedt of al zeer ervaren is? Als het willekeurig welk ander scenario was waarin je een wond had, zou je dat advies van je dokter dan accepteren? Als ik een diepe snee in mijn hand zou hebben en mijn arts zou zeggen: ‘Dit is de eerste keer dat je zo’n diepe snee hebt, dus je handen moeten gewoon nog harden’, zou ik daar behoorlijk nijdig van worden.

Je baby is een luie drinker

Pasgeboren baby’s gedragen zich vanuit hun instinct. Een baby kan er door de onrijpheid van het brein nog niet bewust voor ‘kiezen’ een luie drinker te zijn. Als de baby haar best doet aan de borst en ze krijgt het niet voor elkaar, dan probeert ze op de één of andere manier haar onvermogen te compenseren met aangepast gedrag. Soms dwingt dit een kind ertoe om een enorme hoeveelheid energie te steken in het drinken aan de borst. Daardoor valt een kind (soms heel snel) aan de borst in slaap. Als een baby vervolgens niet goed doorvoed blijft als gevolg van het feit dat de diagnose van het tong- of lipriemprobleem te laat wordt gesteld, heeft ze mogelijk niet de energie om lange voedingssessies vol te houden.

Je hebt niet genoeg melk

Ja, dat kan waar zijn. Melkproductie is gebaseerd op een goed functionerende borststimulatie. In het begin heeft het even tijd nodig voordat de melk volop stroomt. In een later stadium kan de melkproductie teruglopen, maar… waarom? Als een baby niet in staat is om het borstklierweefsel te stimuleren en in plaats daarvan aldoor van de borst wegglijdt naar het uiteinde van de tepel vanwege anatomische beperkingen, dan kunnen we begrijpen waarom een moeder mogelijk problemen heeft met haar productie. Het is echter ongepast om deze zin uit te spreken en vervolgens níet te onderzoeken waardoor die ontoereikende productie wordt veroorzaakt. Als jij zuurstof nodig hebt en ik zou helemaal niet onderzoeken waarom je niet zonder die ondersteuning kunt, dan zou dat betekenen dat ik mijn werk niet doe.

fabeltje-4.jpg

Je baby heeft een kleine tong. Deze uitspraak wordt vaak gecombineerd met: Je tepels zijn te groot, of met: Je baby’s mond is te klein

Alle baby’s hebben een kleine tong. Alle baby’s hebben een tong die kleiner is dan mama’s borst. Wanneer je bedenkt dat deze commentaren vaak afkomstig zijn van artsen die geen KNO-arts zijn, begrijp ik niet precies hoe ze tot deze verklaring kunnen komen. Word ik geacht te geloven dat tijdens de hele menselijke evolutie, baby’s die leden aan dit verschrikkelijke ‘kleine mond-syndroom’ gewoon nooit aan de borst gingen? Laat me alsjeblieft één studie zien die een vergelijking heeft gemaakt tussen baby’s die wel en die geen borstvoedingsproblemen hebben. Zo’n studie bestaat niet.

Een korte tong- of lipriem geeft geen problemen bij borstvoeding

Dit is een typische uitspraak uit de mond van de niet-geïnformeerde specialist (KNO-arts, chirurg of kindertandarts). Dit betekent in feite het volgende: Net als dokter Ghaheri een paar jaar geleden had ik geen interesse in de geneeskundige aspecten van borstvoeding. Omdat ik op dit gebied geen enkele training heb gehad, is het gemakkelijker voor me om een autoritaire uitspraak te doen en te zeggen dat er geen verband is tussen de tong- of lipriem en borstvoeding.
Dit blog heeft als doel deze misinformatie en attitude te wijzigen.

Het riempje zal met het verstrijken van de tijd wel oprekken

Hoeveel tijd moet er verstrijken? Hoe lang moet een moeder wachten voordat ze tot de conclusie komt dat deze stelling niet juist is? Hoe lang moet een baby die niet normaal kan drinken daarop wachten? Artsen en lactatiekundigen verwachten van een pasgeborene vaak eerder dat deze zal wachten tot alles vanzelf goed komt, dan dat ze een gedegen beoordeling laten doen of het knippen van de tongriem (een frenotomie) overwegen. Bovendien is er nooit één onderzoek gedaan dat laat zien dat deze riempjes werkelijk oprekken. In mijn ervaring zijn het de weefsels en de plaatsen waaraan de riempjes zijn bevestigd die oprekken. In het ‘gevecht’ tussen spierbewegingen en onbeweeglijk botweefsel, zijn het altijd de spieren die winnen. Dit komt erop neer dat het bot van vorm verandert en daadwerkelijk de tanden kan verplaatsen. (Ik heb dit zowel bij oudere kinderen als bij volwassenen gezien die een beugel krijgen: zodra de beugel eruit is en de tong- of lipriem is niet behandeld, zullen de tanden opnieuw schuiven als gevolg van de spanning die erop staat.)

fabeltje-3.jpg
Deze baby is gevallen en daarbij scheurde de lipriem. Zie je hoeveel weefsel er nog op de kaakrand zit? De kans is groot dat de lipriem weer vastgroeit en deze kan dan nog steeds tandheelkundige problemen veroorzaken.

Ooit zal je baby een keer vallen en de lipriem scheuren en dan komt het vanzelf allemaal goed.

Ik weet niet hoe jij erover denkt, maar ik kan geen enkele andere medische situatie verzinnen waar het plan is om op een spontaan ongeval te wachten. ‘Oh, je hebt je neus gebroken? Wacht tot je hem nog een keer breekt en dan komt ‘ie misschien wel weer recht te staan.’ Zelfs als zich een ongeval voordoet (en meestal gebeurt dat niet), zal de lipriem daardoor onvoldoende van vorm veranderen en tandheelkundige problemen blijven veroorzaken. Daarnaast zal de lipriem na een val meestal gewoon weer vastgroeien.

Je baby kan de tong uitsteken, dus er is geen spraken van een te korte tongriem

Deze uitspraak is de meest voorkomende. Het is zo’n eenvoudige kreet dat het meteen logisch kan klinken voor ouders. Het probleem is echter: baby’s steken tijdens het voeden aan de borst hun tong niet uit de mond! Wat verder over het hoofd wordt gezien, is dat de tong veel verschillende bewegingen kan maken. Ik weet niet wie er willekeurig heeft besloten dat het succesvol voltooien van één van deze bewegingen betekent dat ook alle andere bewegingen normaal zijn, maar dat is simpelweg niet het geval. De voor baby’s belangrijkste beweging van de tong is het optillen ervan binnen in de mondholte, nadat de randen zich netjes om de tepel en een deel van de rest van de borst hebben gevouwen (het zogenaamde ‘cuppen’). De enige manier waarop je kunt beoordelen of de baby dit kan, is door je vingers in het mondje te steken en de tong op te tillen. De meeste mensen doen dit niet, dus ik verklaar deze stelling ongeldig.

Meer interessante statements

Ik heb nog meer interessante statements gehoord, maar ik heb ervoor gekozen deze mythes te bespreken, omdat dit de meest voorkomende zijn om moeders ervan te overtuigen dat er niets aan hun problemen kan of hoeft worden gedaan. Breng jezelf de nodige kennis bij voordat je met je arts, tandarts of lactatiekundige in gesprek gaat. Als het duidelijk is dat jij meer weet dan je behandelaar, kun je proberen ook de ander goed te informeren.

Note van de auteur

Dit blog is geredigeerd op een aantal punten en daarbij heb ik gedeeltes verwijderd die afleidden van de boodschap die ik wil overbrengen. Omdat dit onderwerp ook invloed op mijn persoonlijk leven heeft gehad, lopen mijn passie en opwinding soms vooruit op mijn verantwoordelijkheid om te herlezen wat ik heb geschreven.

Originele versie

The Myths About Painful Breastfeeding, Bobby Ghaheri

Vertaling

Marianne Vanderveen-Kolkena, lactatiekundige IBCLC

Copyright

© | Op dit artikel rust copyright | StefanKleintjes |

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden