Zure en andere moedermelk

Meestal krijgt een baby moedermelk rechtstreeks uit de borst van zijn of haar moeder. En dan is er gewoonlijk niets aan de hand. Op het moment dat een moeder moedermelk gaat afkolven en bewaren ontstaan er vragen en twijfels over mogelijk bedorven moedermelk. Dit artikel gaat in op vragen rondom het bewaren van moedermelk en de bijbehorende uiterlijke kenmerken van moedermelk.

Uiterlijke kenmerken van moedermelk

Kleur en consistentie

Als je nog nooit moedermelk hebt gezien kun je nog eens opkijken. Het lijkt helemaal niet op koemelk of kunstvoeding. De kleur en consistentie kunnen per keer verschillen. Colostrum en de eerste melk zien er vaak gelig tot oranje en romig uit. Later ziet moedermelk er over het algemeen waterig, soms wat blauwig‘“wit uit. Als moedermelk een tijdje heeft gestaan ziet zij er gelaagd uit omdat het melkvet boven komt drijven. Ook bij ingevroren melk zijn vaak laagjes te zien. Als je de melk schudt krijgt zij weer de normale verschijningsvorm. Overigens het is niet aan te bevelen om de moedermelk onnodig veel te schudden. Bepaalde eiwitten breken dan al af in aminozuren en verliezen hun beschermende werking. Dit gebeurt ook tijdens het koelen of invriezen. Afgebroken eiwitten vormen nog steeds een goede voedingsstof maar missen dat beetje extra.

De afgekolfde melk op de ene dag kan er totaal anders uitzien dan op een andere dag of op een ander tijdstip. De hoeveelheid vet kan verschillen en ook de kleur kan anders zijn. Ook tijdens een afkolfsessie kan de melk er van minuut tot minuut anders uitzien. De eerste minuten kan de melk dunner lijken dan een paar minuten later als de toeschietreflex ervoor zorgt dat er meer vet in de melk komt.

De kleur van de moedermelk wordt beïnvloed door wat de moeder eet. Ook medicijnen kunnen van invloed zijn. De kleurstoffen in bijvoorbeeld sommige fruitsappen, toetjes en koolzuurhoudende dranken kunnen ertoe bijdragen dat de melk roze of roséoranje oogt. Oranje melk wordt ook in verband gebracht met het eten van wortels door de moeder. Groene melk wordt ook wel geassocieerd met groen gekleurde sportdranken, zeewier, grote hoeveelheid groene groentes. Bij sommige medicijnen kan het voorkomen dat de moedermelk een zwarte tint krijgt. Rozige melk kan ook het gevolg zijn van bloed in de melk. Dit kan bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een tepelkloof. Maar het kan ook gebeuren zonder tepelkloof. Het bloed in de melk is niet schadelijk voor de baby. Als er echter bloedsporen blijven zonder duidelijke oorzaak is het verstandig een arts te raadplegen. Er zijn berichten dat bij een moeder met candidiasis de melk groenig oogt.

Als een moeder last heeft gehad van verstopte melkkanalen kan de melk uit die kanalen er wat geklonterd uitkomen. Ruth Lawrence beschrijft in haar boek dat sommige vrouwen in hun melk zanderige korreltjes hebben die waarschijnlijk calciumsteentjes zijn. Dit komt dan doordat zij een dieet volgen met erg veel calcium erin. Bij het gebruik van grote hoeveelheden aan melkproducten kan dit ook gebeuren (meer dan 1 liter per dag). Er vindt dan calciumafzetting plaats in de melkkanalen en die raken daardoor verstopt.

Geur van moedermelk

Verse moedermelk heeft meestal een milde, lichtzoete geur. Soms ruikt bevroren en ontdooide melk zeepachtig. Deze zeepachtige melk wordt soms ook geweigerd door de baby. Ruth Lawrence neemt aan dat dit komt doordat er veranderingen ontstaan in de vetzuursamenstelling veroorzaakt door de vries-dooicyclus in sommige vriezers. Er zijn ook berichten van moeders dat hun melk al zeepachtig ruikt op het moment dat het gekoeld wordt.
Uit ervaring blijkt dat als de melk verhit wordt net tot het kookpunt (dus niet laten koken) en dan snel gekoeld en ingevroren wordt, dit verschijnsel niet meer optreedt en de baby’s de melk weer accepteren. Het proces van verhitten stopt de activiteit van het enzym lipase, het enzym dat ervoor zorgt dat de vetzuursplitsing plaatsvindt. Het nadeel is wel dat door een dergelijke verhitting alle beschermende stoffen zoals immuunstoffen en cellen verloren gaan. Ook vermindert bijvoorbeeld de hoeveelheid vitamine C. Toch is ook deze sterk verhitte moedermelk superieur ten opzichte van kunstvoeding op basis van koemelk. Daarom heeft afgekolfde moedermelk (ook als het verhit, bevroren en ontdooid is geweest) altijd de voorkeur. Het extreem verhitten van de moedermelk zou je dus alleen maar moeten doen als het je er echt om te doen is de lipase inactief te maken.
In een normale situatie geldt dat je moedermelk nooit meer moet verwarmen dan 35 graden, zie Opwarmen van moedermelk.

Zuurruikende melk blijft zuur ruiken en smaken als je het verhit. Ook hier geldt dat je de melk evenals bij zeepachtige melk beter kan verhitten tot net onder het kookpunt en vervolgens invriezen. Zuurruikende melk kan ook het gevolg zijn van de activiteit van het enzym lipase. Ook wordt zure melk soms geassocieerd met het gebruik van knoflook en/of scherpe specerijen. Dit kun je achterhalen door deze smaakmakers even uit je menu weg te laten.

Ranzigruikende of bittersmakende melk, met name als je baby deze niet accepteert, kan voor de zekerheid beter weggegooid worden. De mogelijkheid bestaat dat er een bacteriële verontreiniging is ontstaan of een microbiële verontreiniging door schimmels in de overloopslangen van het kolfapparaat.

Smaak van de moedermelk

De smaak van moedermelk varieert enorm. Je baby krijgt vanaf de eerste dag al een uiterst gevarieerd menu gepresenteerd. Het is bijvoorbeeld gebleken dat baby‘™s meer drinken als hun moedermelk knoflook heeft gegeten. Zuursmakende melk is niet bedorven en kan gewoon aan de baby worden gegeven. Als de baby deze zuursmakende melk weigert is het aan te bevelen om de melk eerst te verhitten en dan te koelen.

Het is niet waarschijnlijk dat moedermelk snel bederft door bacteriële verontreiniging omdat moedermelk vele beschermende bestanddelen bevat, tenzij het kolfapparaat of de verpakking van de melk niet goed gereinigd is. Verse moedermelk bevat vele levende stoffen met actieve antistoffen tegen allerlei ziektekiemen. Verhitte moedermelk, kunstvoeding en andere melkproducten missen deze bescherming en zijn daarom veel gevoeliger voor bederf.

Sommige moeders registreren een andere geur en metaalachtige smaak doordat zij vitamine- en/of ijzersupplementen gebruiken. Ook kan dit komen door bepaalde medicijnen. Het gebruik van een neusspray bij allergische aandoeningen kan ertoe bijdragen dat de melk een wellicht voor ons vieze smaak krijgt. Maar als moeder kun je niet bepalen of je melk een vieze smaak heeft of niet. De kans is groot dat je baby de melk wel lekker vindt.

Als de baby plotseling één borst weigert wordt dit wel eens in verband gebracht met de mogelijkheid van borstkanker. Maar alvorens die conclusie te trekken is het natuurlijk belangrijk om eerst alle andere mogelijke redenen te onderzoeken. De oorzaak kan bijvoorbeeld liggen in een oorinfectie van de baby, verstopping van de melkkanaaltjes, ontsteking in de betreffende borst. Het kan ook zijn dat de vorm van de borst heel anders in dan die van de andere borst en dat de melk minder gemakkelijk toeschiet. Als een borst minder vaak geleegd wordt dan de andere borst zal de eerstgenoemde borst zich minder ontwikkelen en mogelijk involueren. Dit kan ook smaakveranderingen met zich meebrengen.

Bewaren en opwarmen van moedermelk

Hier vind je alle informatie over bewaren van moedermelk

Hier vind je alle informatie ovet het opwarmen van moedermelk

Verpakkingsmateriaal

De meeste aanbevelingen voor een bepaald soort verpakkingsmateriaal zijn gebaseerd op weinig feiten. Er is nog maar weinig onderzoek gedaan.

In 1979 kwam Paxton e.a. tot de conclusie dat je moedermelk maar beter niet in glas kon bewaren omdat er meer leukocyten aan het glas plakten in vergelijking met plastic containers.

Goldblum oppert echter dat je nu juist wel glas moet gebruiken omdat hij ontdekte dat de leukocyten weer terugkwamen in de moedermelk en dat na 24 uur bewaren er in glas meer leukocyten waren dan bewaard in plastic of roestvast staal.

Met zacht verpakkingsmateriaal (diepvrieszakken) is de kans op lekkage groter waardoor waardevolle stoffen zoals IgA gemakkelijk kunnen verdwijnen.

Het kan zijn dat je baby de voorkeur geeft aan een bepaald verpakkingsmateriaal.

Vrij recent is er berichtgeving vanuit Amerika dat er stoffen vrijkomen uit bepaalde kunststoffen. Zo is PVC al uitgebreid in de media besproken. In PVC zitten weekmakers die ervan verdacht worden hormoonverstorende werking te hebben.

De Consumer Product Safety Commission in Amerika heeft babyflessen onderzocht van het materiaal policarbonaat. Zij onderzochten 6 flesjes en verwarmden deze met kunstvoeding. Bij elk flesje kwam de stof bifenol-A vrij. Dit is een stof die bij proefdieren een hormoonverstorende invloed heeft. Verder onderzoek zal moeten uitwijzen of dit een gevaar kan betekenen of niet. Het lijkt raadzaam om op dit moment aan te bevelen om voor de zekerheid geen polycarbonaat flessen te gebruiken maar in plaats daarvan dus glas of polypropyleen. De producten van sommige fabrikanten zijn gemaakt uit polypropyleen. Je kunt bij de fabrikant navragen uit welk materiaal de fles gemaakt is.

Bronvermelding

Lees ook

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden