Vitamine D voor moeder en kind

De Gezondheidsraad in Nederland stelt dat de aanmaak van vitamine D in de huid bij voldoende zonlichtblootstelling in Nederland de belangrijkste bron van vitamine D vormt, zeker bij mensen met een lichte huidskleur. Bij onvoldoende zonlichtblootstelling of een donkere huid wordt er minder vitamine D aangemaakt. Deze lagere aanmaak is met een gezonde voeding niet volledig te compenseren. Hiervoor is aanvulling nodig. Lees hier meer over de adviezen van de Gezondheidsraad en over het advies van Kenniscentrum Borstvoeding ten aanzien van vitamine D.
Het grootste verschil met de eerdere adviezen, van voor 2012, is dat de commissie nu alleen voedingsnormen heeft afgeleid die bij onvoldoende zonlichtblootstelling gelden. Het onderscheid naar zonlichtblootstelling en huidskleur vindt plaats bij de aanvullings-adviezen. Hierbij benadrukt de commissie het belang van verstandig zonnen zoals wordt uitgedragen door de KWF Kankerbestrijding.
De commissie heeft bij het afleiden van de voedingsnormen gezondheidseffecten als rachitis en het risico een bot te breken centraal gesteld. Bij het afleiden van de aanvullings-adviezen maakt de commissie onderscheid tussen aanvullings-adviezen waarvan het overtuigend is aangetoond dat ze gezondheidswinst opleveren en adviezen die op minder sterke aanwijzingen zijn gebaseerd.
Vitamine D wordt niet alleen in verband gebracht met rachitis en botbreuken, maar ook met tal van andere aandoeningen. De commissie vindt de aanwijzingen voor deze andere gezondheidseffecten vooralsnog te zwak om op grond hiervan voedingsnormen of aanvullings-adviezen af te leiden. Op dit moment loopt een aantal grootschalige interventieonderzoeken naar deze effecten. De uitkomsten hiervan kunnen in de toekomst mogelijk leiden tot een nieuwe evaluatie van de voedingsnormen.

Inhoudsopgave

Vitamine D advies in Nederland
Vitamine D advies in België
Zwangerschap
Na de geboorte is er moedermelk
Buiten zijn helpt
Voeding met veel vitamine D helpt ook
Risicogroepen
Ingrediënten vitamine D preparaten
Advies van Kenniscentrum Borstvoeding
Lees ook, Bron & Copyright

Vitamine D advies in Nederland

Dagelijkse behoefte voor vitamine D en bijbehorende aanvullings-aanbevelingen per dag in microgram (mcg) en in Internationale Eenheden (IE).
Dagelijkse behoefte Aanvulling bij lichte huid met voldoende zonlichtblootstelling Aanvulling bij lichte huid met onvoldoende zonlichtblootstelling of bij donkere huid
Kinderen van 0-4 jaar 10
(400 IE)
10
(400 IE)
10
(400 IE)
Zwangere vrouwen 10
(400 IE)
10
(400 IE)
10
(400 IE)
4-50 jaar (vrouwen) en 4-70 jaar (mannen) 10
(400 IE)
0 10
(400 IE)
50-70 jaar vrouwen 10
(400 IE)
10
(400 IE)
10
(400 IE)
Vanaf 70 jaar 20
(800 IE)
20
(800 IE)
20
(800 IE)

Vitamine D advies in België

  • Er wordt aanbevolen bij alle kinderen dagelijks 400 IE vitamine D toe te dienen, vanaf de geboorte tot en met de leeftijd van 6 jaar, gans het jaar door, onafhankelijk van het soort melkvoeding en de vitamine D suppletie van de lacterende moeder.
  • Bij kinderen met een donker huidtype wordt dagelijks 600 IE vitamine D aanbevolen.
  • Bij preterme geborenen zonder co-morbiditeiten wordt dezelfde dosis toegediend (400 of 600 IU/d afhankelijk van het huidtype).
  • Er wordt aanbevolen om een vitamine D als een monopreparaat van cholecalciferol toe te dienen.

Nieuw aan dit advies, ten opzichte van eerdere adviezen is, dat een vrouw die borstvoeding geeft, niet geadviseerd wordt haar vitamine D aan te vullen, tenzij zij een lichte huid heeft met onvoldoende zonlichtblootstelling of tenzij zij een donkere huid heeft. Een zwangere vrouw die borstvoeding geeft wordt altijd geadviseerd extra vitamine D te gebruiken.

Onvoldoende zonlichtblootstelling is gedefinieerd als dagelijks minder dan 15 tot 30 minuten blootstelling aan hoog staande zon (tussen 11.00 en 15.00 uur) met hoofd en handen ontbloot bij alledaagse activiteiten. Voor kinderen en volwassenen van 4 – 50 jaar (vrouwen) en 70 jaar (mannen) geldt dat zij bij voldoende buiten komen ongeveer twee derde van hun behoefte uit blootstelling van de huid aan zonlicht verkrijgen en ongeveer een derde via de voeding, gemiddeld over het hele jaar.

Bij het blootstellen aan zonlicht is het van groot belang tevens de aanbevelingen van de KWF Kankerbestrijding op te volgen, waarin wordt afgeraden om kinderen onbeschermd aan een hoog staande zon bloot te stellen, vanwege de kwetsbare kinderhuid en het risico op het ontwikkelen van huidkanker.

Zwangerschap

vit-d13.jpgAls jij er tijdens je zwangerschap er voor zorgt dat jouw vitamine D-inname en zonlichtblootstelling optimaal is, dan weet je zeker dat jouw kind, tijdens de zwangerschap, ruim van vitamine D voorzien is, en daarmee een maximaal voorraadje vitamine D aanlegt. Dat voorraadje komt hem van pas in de eerste maanden van zijn leven. Het advies luidt om 10 (400 IE) mg extra te nemen gedurende, of zelfs al vooraf aan, de zwangerschap.

Na de geboorte is er moedermelk

vit-d12.jpgIn moedermelk zit 5-136 IE vitamine D per liter. Afhankelijk van de meetmethoden verschilt dat nogal. Deze hoeveelheid is de biologische norm, zo heeft de natuur het bedoeld. Voorwaarde is wel dat jouw vitamine D status voldoende is. Moedermelk is een belangrijke bron van vitamine D. Afhankelijk van het drinkgedrag, krijgt je kind aan de borst meer of minder vitamine D met de melk binnen. Het advies luidt dat alle kinderen van 0 – 4 jaar 10 (400 IE) mg/dag extra nemen.

Buiten zijn helpt

vit-d11.jpgEen mens maakt in zijn huid, onder invloed van licht (UVB) zélf vitamine D aan. Je bent dus niet uitsluitend afhankelijk van je voeding voor een optimale vitamine D-status. En daarom ‘moet’ je naar buiten, ongeacht wat je eet, of ongeacht of je moedermelk drinkt om te groeien.

vit-d5.jpgJe kan je kind buiten te slapen leggen, mee naar buiten nemen in de draagdoek of wandelwagen, en als je kind wat groter is, kan hij veel buiten spelen.
Dat hoeft niet in de zon. Indirect zonlicht is voldoende. In de wintermaanden, als de zon laag staat, in stedelijke gebieden, al dan niet met veel luchtvervuiling, en bij gebruik van sterke zonnebrandcrème, is de invloed van het licht minder, en de productie van vitamine D in de huid daardoor verminderd.

Voor jou geldt feitelijk precies hetzelfde: veel buiten zijn helpt. Ga buiten spelen, pak de fiets of ga wandelen en laat de auto staan. Kindje mee, sla je twee vliegen in één klap.

Voeding met veel vitamine D helpt ook

vit-d6.jpgVoor je kind is moedermelk, zoals gezegd, een belangrijke bron van vitamine D als jouw vitamine D-status tenminste optimaal is, én als je baby zodanig drinkt, dat hij ook de vette, vitamine D-rijke moedermelk tot zich neemt. Punt van aandacht hierbij is dat je baby een paar keer dagelijks je beide borsten helemaal leeg drinkt. Gebruik van borstcompressie helpt hierbij.

Andere vitamine D-rijke voeding is: ei, eidooier, vette vis (twee keer per week), roomboter, margarine, halvarine, volle koemelk en volle koemelkproducten (niet voor de baby die aan de borst drinkt).

Samenvatting: aandacht voor vitamine D

  • Kies voedingsmiddelen die ruim vitamine D leveren: moedermelk, roomboter, margarine, halvarine, vette vis* (2 x per week), volle koemelk(producten) (niet voor baby, peuter of kleuter die aan de borst is) of diverse dieetproducten waaraan vitamine D is toegevoegd.
  • Regelmatig een half uur of langer per dag buitenzijn helpt; je hoeft niet per se in de zon te zijn.
  • Neem de fiets en laat de auto.
  • Leg je kindje buiten te slapen in de wieg, wandelwagen of speciaal babyhuisje; in de hoek van het balkon of in de tuin, uit de wind.
  • Bescherm tegen verbranden en gebruik anti zonnebrandcrème bij het zonnebaden.

*Vette vis: paling, haring, makreel, sardine, zalm, forel, zalmforel.
*Halfvette vis: heilbot, ansjovis, roodbaars, tarbot, schar, karper, garnalen, zeewolf, schol, roodbaars, zeeduivel zeetong.

In theorie maken deze zuigelingen voldoende vitamine D aan

  • Een blote zuigeling met luier die dertig minuten per week buiten is.
  • Een volledig geklede zuigeling die minimaal twee uur per week buiten is.
  • Een volledig geklede zuigeling die dagelijks vijftien minuten buiten is.

te slapen gelegd in speciale babyslaaphokjes. Die hokjes bestaan, met name in Groningen, nog wel en het is helemaal niet verkeerd om je baby in een stevige wieg of bedje in de hoek van het balkon of in de tuin, uit de wind, te laten slapen.

Risicogroepen

Sommige kinderen behoren tot de zogenaamde risicogroep. Zij moeten extra alert zijn op een voldoende vitamine D opname.
Risicokinderen zijn kinderen die

  • een donkere of heel donkere huid hebben
  • zelden of nooit buiten komen
  • altijd veel kleren aan hebben of gesluierd zijn
  • geen volwaardig en gebalanceerd eten krijgen
  • niet goed groeien
  • altijd ingesmeerd worden met anti zonnebrandcrème of sunblock

Ingrediënten vitamine D preparaten

Je wilt dan misschien je kind wel vitamine D geven, maar ook al deze hulpstoffen? Kies het preparaat dat het best bij jullie situatie en wensen past. En dat geldt niet alleen voor het geval je kind een koemelk- of pinda-allergie heeft!

  • Vitamine D preparaat in olie bevatten doorgaans: gezuiverde arachideolie (pinda), vitamine D (cholecalciferol), sacharose, stabilisatoren, conserveermiddel, antioxidant: alfa-tocoferol, panax ginseng, ginkgo biloba, groene thee, rhodiola rosea, emblica officinalis, teunisbloemolie, vitex agnus-castus, co-enzym Q10, echinacea purpurea.
  • Vitamine D preparaat in water bevatten doorgaans: water, suiker, emulgator: polysorbaat 80, middellange keten triglyceriden, voedingszuren: citroenzuur, dinatriumfosfaat, conserveermiddel: kaliumsorbaat, anijsolie, bevochtigingsmiddel: glycerol, vitamine D (cholecalciferol), antioxidanten: alfa-tocoferol, propylgallaat.
  • Vitamine D tabletjes bevatten doorgaans: lactose(monohydraat) (melk), dextrose monohydraat, vulstoffen, anti-klontermiddel, glansmiddelen (gehydrogeneerde katoenzaadolie), aardappelzetmeel, vitamine D (cholecalciferol), citroenaroma (tarwe) antiklontermiddel: magnesiumstearaat, aroma (tuttifrutti).
  • Vitamine D parelcapsules bevatten doorgaans: zonnebloemolie, gelatine, glycerine, vitamine D (cholecalciferol).
  • Bonusan vitamine D druppels bevatten: vitamine D3 (cholecalciferol), extra vierge olijfolie; hulpstoffen: geen en gegarandeerd vrij van: GMO, maïs, soja, gist, gluten, lactose, toegevoegde saccharose, conserveermiddelen, synthetische kleur-, geur- en smaakstoffen.

Advies van Kenniscentrum Borstvoeding

Het kan natuurlijk niet kloppen dat één advies voor alle zwangeren, alle borstvoedende vrouwen én alle kinderen tot en met vier jaar, ongeacht hun leef- en woonomstandigheden en voedingssituatie, voor iedereen van toepassing is. Het maakt nog al wat uit hoe vaak en onder welke omstandigheden jij en je kind buiten zijn, en hoe gezond of ongezond je eet. Of hoe je gekleed bent of wat voor huidskleur je hebt. Of je gezond bent, of ziek bent.
En dan: er zijn stapels onderzoeken en niemand in vitamineland is het met elkaar eens. Wereldwijd verschillen onderzoekers, overheden en fabrikanten behoorlijk van mening. Iedereen heeft kennelijk zijn eigen (financiële) belangen.

Ergo: neem bovenstaande informatie tot je. Kies het juiste eten, ga veel naar buiten, en neem wat extra’s in de donkere dagen. En bij twijfel je over de vitamine D status van jezelf of die van je kind? Laat je status bepalen en met die zekerheid maak je dan je eigen verantwoorde keuzes.

Lees ook

Bron

  • Bodnar LM, Catov JM, Roberts JM and Hyariv N. Sinhan. (2007) Prepregnancy Obesity Predicts Poor Vitamin D Status in Mothers and their Neonates. The Journal Of Nutrition. 137: 2437-2442.
  • Gezondheidsraad. Evaluatie van de voedingsnormen voor vitamine D. Den Haag: Gezondheidsraad, 2012; publicatienr. 2012/15.
  • Gordon CM, Feldman HA, Sinclair L, et al. Prevalence of Vitamin D Deficiency Among Healthy Babies and Toddlers. Arch Pediatr Adolesc Med 2008; 162:505-512.
  • Grover SR, Morley R. (2001) Vitamin D deficiency in veiled or dark skinned pregnant women. Med J Aust: 173:251-2.
  • Hollis BW, Johnson D, Hulsey TC, Ebeling M, Wagner CL. Vitamin D supplementation during pregnancy: double-blind, randomized clinical trial of safety and effectiveness. J Bone Miner Res. 2011 Oct; 26(10):2341-57.
  • Horta, B et al. (2007). Evidence on the long-term effects of breastfeeding. Geneva, World Health Organisation.
  • Ip, S, et al. (2007). Breastfeeding and maternal and infant health outcomes in developed countries. Agency of Healthcare Research and Quality.
  • Kind & Gezin, Richtlijnen over borstvoeding en kunstvoeding voor zuigelingen van 0 tot 12 maand, Werkgroep Voeding van de Vlaamse Vereniging Kindergeneeskunde.
  • Lerch C, Meissner T. Interventions for the prevention of nutritional rickets in term born children. Cochrane Database Syst Rev 2007, Issue 4.
  • Maternal and child nutrition. Unicef UK Baby Friendly Initiative Statement on vitamin D supplementation for breastfed babies 21 December 2011.
  • Michie C.A, Bangalore S. Vitamin D and rickets in 21st century London. London Primary Care Journal 2010; 3:1-10.
  • National Institute for Health and Clinical Excellence. (2008) Public health guidance PH11.
  • Quigley, M A, et al. (2007). Breastfeeding and hospitalization for diarrheal and respiratory infection in the United Kingdom Millennium Cohort Study. Pediatrics 119: e837-e842.

Laatste Update

  • 30 september 2015

Copyright

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden