Ziekte bij moeder of baby: blijf borstvoeding geven

bv2-1.jpgVeel te veel vrouwen wordt ten onrechte verteld dat ze met de borstvoeding moeten stoppen. De beslissing om al dan niet met de borstvoeding te stoppen als de moeder medicijnen neemt, gaat veel verder dan de vraag of de baby iets ervan in de melk krijgt. De risico’s van het stoppen met borstvoeding geven, voor de moeder, voor de baby, voor het gezin en de gemeenschap moeten ook in overweging worden genomen. Er is genoeg risico verbonden aan het niet geven van borstvoeding. Het komt in feite dus neer op de volgende vraag: Maakt de toevoeging van een klein beetje medicatie aan de moedermelk borstvoeding riskanter dan kunstmatige zuigelingenvoeding? Het antwoord is: bijna nooit. Moedermelk met een klein beetje medicijn in de melk is vrijwel altijd veiliger. Met andere woorden: voorzichtig zijn betekent doorgaan met borstvoeding geven, niet ermee stoppen.
Deze informatie moet ook in overweging worden genomen als de moeder of baby ziek is. Bedenk dat een weekje of zelfs een paar dagen stoppen met borstvoeding tot gevolg kan hebben dat de borstvoeding helemaal stopt, omdat de baby de borst misschien niet meer neemt. Anderzijds moet je in overweging nemen dat sommige baby’s de fles volkomen weigeren, zodat het advies om te stoppen niet alleen slecht is, maar vaak ook onpraktisch. Bovendien is het gemakkelijk om de moeder aan te raden haar melk af te kolven terwijl de baby niet aan de borst is, maar in de praktijk is dit niet altijd even makkelijk uit te voeren waardoor de moeder uiteindelijk pijnlijke stuwing kan krijgen.

Ziekte bij de moeder

bv2-4.jpgHeel weinig ziektes van de moeder maken het nodig voor de moeder om te stoppen met borstvoeding geven. Dit geldt zeker voor infecties van de moeder, waarover het vaakst wordt gezegd dat het een reden is om te stoppen. De meeste infecties worden door virussen veroorzaakt en de meeste virusinfecties zijn het meest besmettelijk voordat de moeder zelfs maar weet dat ze ziek is. Tegen de tijd dat zij koorts heeft of een loopneus, diarree, hoest, uitslag heeft of aan het overgeven is, heeft ze de infectie al aan de baby doorgegeven.
Moedermelk beschermt de baby tegen infecties, en de moeder zou moeten doorgaan met borstvoeding geven om haar baby tegen haar specifieke infectie te beschermen. Als de baby wel ziek wordt, wat mogelijk is, wordt hij waarschijnlijk minder ziek dan wanneer de borstvoeding gestaakt zou zijn. Maar vaak zijn moeders aangenaam verrast dat hun baby helemaal niet ziek wordt. De baby werd, doordat de moeder borstvoeding bleef geven, beschermd. Om dezelfde redenen zijn bacteriële infecties, zoals bijvoorbeeld keelontsteking, geen reden tot zorg.

De enige uitzondering op het bovenstaande is een HIV-infectie bij de moeder. Zolang we niet meer informatie hebben is de algemene mening dat de moeder die HIV positief is, geen borstvoeding moet geven, althans, in de situaties waarbij het risico van het gebruik van kunstmatige zuigelingenvoeding acceptabel is. Er zijn echter situaties, ook in de westerse wereld, waarbij de gevaren van het niet geven van borstvoeding groot genoeg zijn om borstvoeding niet automatisch uit te sluiten. Het laatste woord is hierover nog niet gesproken. Er is recente informatie beschikbaar waaruit blijkt, dat de baby die uitsluitend moedermelk gevoed wordt, beter beschermd wordt tegen het HIV-virus dan wanneer hij kunstmatige zuigelingenvoeding krijgt en dat hij het hoogste risico loopt bij gemengde voeding (borstvoeding én kunstmatige zuigelingenvoeding). Deze studieresultaten moeten nog bevestigd worden. Lees ook HIV en borstvoeding, nieuwe aanbevelingen WHO.

Antistoffen in de melk

bv2-2.jpgSommige moeders hebben een zogenaamde ‘auto-immuunziekte’, zoals de ziekte van Werlhof (ITP) of een auto-immuunziekte van de schildklier zoals de ziekte van Hashimoto, een auto-immuun hemolytische anemie (AIHA) en vele andere. Deze ziektes worden gekarakteriseerd door de antistoffen die de moeder maakt tegen haar eigen weefsels. Sommige moeders wordt verteld dat zij geen borstvoeding zouden moeten geven omdat de antilichamen in de melk komen, waardoor ze de baby ziek zou maken. Dit is ongelooflijke onzin. De moeder moet gewoon borstvoeding geven. Het merendeel van de antistoffen in de melk zijn van het type secretoir IgA. Auto-immuunziekten worden niet door secretoir IgA veroorzaakt. Zelfs als dat het geval zou zijn, de baby neemt het secretoir IgA niet op. Er is geen probleem. Blijf borstvoeding geven.

Borstproblemen

bv2-3.jpgMastitis (borstontsteking) is geen reden om de borstvoeding te staken. Het is zelfs waarschijnlijk dat de borst sneller weer gezond wordt als de moeder aan de zieke borst blijft voeden.

Een borstabces is geen reden om te stoppen met borstvoeding, zelfs niet aan de aangetaste kant. Alhoewel een operatie aan een melkgevende borst moeilijker is, worden de operatie en het revalideren na de operatie niet automatisch gemakkelijker als de moeder stopt met borstvoeding geven, omdat er nog weken na het stoppen met borstvoeding melk wordt aangemaakt.
Stuwing na de operatie maakt de zaak alleen maar erger. Zorg dat de chirurg geen snede rondom de tepelhof maakt (de lijn tussen het donkere deel van de borst en het lichtere deel). Zo’n snede kan de melkproductie aanzienlijk verminderen. Een snede die lijkt op de spaken in een fietswiel (waarbij de tepel de as van het wiel is), zou minder schadelijk zijn voor het melkmakende weefsel. Tegenwoordig is bij een borstabces niet altijd meer een operatie nodig. Een operatie kan vaak worden vermeden door herhaald leegzuigen met een naald, of plaatsing van een katheter om het abces te legen in combinatie met antibiotica.

Voor welke operatie dan ook is het niet nodig op te houden met borstvoeding. Is de operatie werkelijk nu, terwijl je borstvoeding geeft, nodig? Weet je zeker dat er geen andere behandelwijze mogelijk is? Moet die knobbel nú verwijderd worden of kan dat ook over een jaar? Zou een biopsie via een naald kunnen voldoen?
Als de operatie echt niet uitgesteld kan worden, zorg dan weer dat er geen snede rond de tepelhof gemaakt wordt. Je kunt onmiddellijk na de operatie weer borstvoeding geven, zodra je wakker bent en je ertoe in staat voelt. Als je om wat voor reden dan ook aan de aangetaste kant moet stoppen, stop dan niet aan de andere kant. Sommige chirurgen weten niet dat je één borst kunt laten opdrogen. Je hoeft niet te stoppen met borstvoeding omdat je een algehele verdoving krijgt. Je kunt weer voeden zodra je wakker bent en je ertoe in staat voelt.

Het is moeilijker een mammogram te beoordelen als de moeder borstvoeding geeft, maar ze kunnen evengoed bruikbaar zijn. Nogmaals: hoe lang moet de moeder wachten voor haar borst geen melk meer geeft? Als een knobbel nader bekeken moet worden, kan ook ander onderzoek gedaan worden dan een mammogram, zoals bijvoorbeeld met een scan, echo of biopsie met een naald. Bespreek de mogelijkheden met je arts. Laat hem of haar weten dat je borstvoeding belangrijk vindt.

Nieuwe zwangerschap

bv2-5.jpgEr is geen reden waarom je niet zou kunnen blijven voeden als je weer zwanger bent. Er is geen bewijs dat borstvoeding geven tijdens de zwangerschap jou, de baby in je buik of het kind dat bij je drinkt enige schade berokkent. Als je wilt stoppen, doe het dan langzaam. De baby stopt misschien uit zichzelf, omdat zwangerschap samenhangt met een verlaagde melkproductie.

Ziekte bij de baby

    \t

  • Er hoeft maar heel zelden gestopt te worden met borstvoeding vanwege ziekte van de baby. Door borstvoeding is de moeder in staat het zieke kind te troosten en het kind is door bij de moeder te drinken, in staat haar gerust te stellen.
  • \t

  • Diarree en overgeven. Bij baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen zijn infecties in de ingewanden zeldzaam, terwijl dunne ontlasting zeer gewoon en normaal is bij baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen. De beste behandeling voor deze problemen is borstvoeding blijven geven. De baby zal veel sneller beter worden als hij borstvoeding krijgt. De baby zal het in de meeste gevallen met uitsluitend borstvoeding prima doen en heeft, zeer bijzondere gevallen uitgezonderd, geen extra vloeistoffen zoals ORS nodig.
  • \t

  • Ademhalingsziektes. Er is een medisch bakerpraatje dat je kinderen met infecties aan de ademhalingswegen geen melk moet geven. Of dit voor koemelk nou waar is of niet, voor moedermelk is het beslist niet waar.
  • \t

  • Geelzucht. Baby’s die uitsluitend borstvoeding krijgen zijn vaak geel, zelfs tot de leeftijd van drie maanden, alhoewel de gele huidskleur meestal nauwelijks zichtbaar is. Dit is geen probleem, dit is normaal. Er zijn oorzaken van geelzucht die niet normaal zijn, maar ook hierbij hoeft, zeer bijzondere gevallen uitgezonderd, de borstvoeding niet gestaakt te worden. Als de borstvoeding goed loopt, hoeft de moeder bij geelzucht niet te stoppen met borstvoeding. Als de borstvoeding niet goed loopt, zal het verbeteren van de borstvoeding het probleem oplossen, waarbij zelfs maar voor een korte periode staken van de borstvoeding de borstvoeding mogelijk helemaal doet stoppen. Stoppen met borstvoeding is geen antwoord, geen oplossing, geen goed idee.
  • \t

  • Een zieke baby heeft borstvoeding niet minder hard nodig, hij heeft het harder nodig!

Als jouw vraag niet in dit artikel is besproken, neem dan niet aan dat je met de borstvoeding moet stoppen. Stop niet. Informeer jezelf. Er is aan moeders verteld dat ze moesten stoppen met borstvoeding om redenen die te zot zijn voor woorden.

Lees ook

Heb je nog vragen? Lees dan ook

Artikelgegevens

  • Hand-out #Breastfeeding and illness © 2005. Vertaling © 2011
  • Vertaling: Danielle Mitchell, Grietje Elsien de Jong-Taekema
  • (Eind)redactie: Gonneke van Veldhuizen-Staas, Karin Dunning, Stefan Kleintjes
  • Deze hand-out mag zonder verdere toestemming gekopieerd en verspreid worden, op voorwaarde dat hij in geen geval gebruikt wordt in enige context die de WHO-code op de marketing van vervangingsmiddelen van moedermelk schendt én dat tevens wordt voldaan aan de criteria gesteld in copyright
  • Written and revised (under other names): Jack Newman, MD, FRCPC, IBCLC © 1995-2005
  • Revised: Jack Newman MD, FRCPC, IBCLC and Edith Kernerman, IBCLC, © 2008, 2009

Copyright

© | Op dit artikel rust copyright | StefanKleintjes |

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden