Langzame gewichttoename ná de eerste maanden

gewicht01.jpgSoms komen baby’s die het de eerste maanden heel goed deden op exclusieve borstvoeding, na twee tot vier maanden niet meer zo goed aan. Dit kan normaal zijn, omdat borstgevoede baby’s een eigen groeicurve volgen en omdat baby’s die kunstvoeding krijgen een andere groeicurve volgen. Het kán dus lijken dat ze te langzaam groeien, terwijl het de kunstgevoede baby is die te snel groeit. Borstvoeding is de normale, natuurlijke, fysiologische manier om zuigelingen en kleine baby’s te voeden. Het gebruik van de kunstgevoede baby als het normale model voor groeicurven is irrationeel en leidt ertoe dat we vergissingen maken bij het adviseren van moeders op het gebied van voeding en groei.
In sommige gevallen kan een ziekte van de baby een lager dan verwachte gewichttoename veroorzaken. Bijvoeden met kunstvoeding geneest de ziekte niet, en ontneemt de baby mogelijk de positieve effecten van exclusieve borstvoeding. Je kunt zien wanneer een baby melk binnenkrijgt en wanneer niet (zie onder). Als hij de melk niet goed binnenkrijgt, is het onwaarschijnlijk dat de baby ziek is en waarschijnlijker dat de melkproductie van de moeder laag is. De meest voorkomende oorzaak van ongebruikelijk trage gewichtstoename na de eerste paar weken of maanden is dat de melkproductie van de moeder verminderd is.

Waarom zou je melkproductie afnemen?

gewicht02.jpg

  • Je bent zwanger. Zwangerschap vermindert wel degelijk de melkproductie.
  • Je bent aan de anti-conceptiepil begonnen, je hebt een Mirena spiraal laten plaatsen, je hebt Depo Provera ontvangen of je gebruikt op een of andere manier oestrogeen en/of progesteron hormonen. Het is van belang te weten dat borstvoeding geven een anticonceptieve werking heeft, vooral als je uitsluitend, dus exclusief, borstvoeding geeft.
  • Je hebt geprobeerd wat meer tijd tussen de voedingen te krijgen, of de baby te ‘trainen’ om door te slapen. Als dit het geval is, voed je baby dan wanneer hij honger heeft of op z’n hand sabbelt. Overweeg om veilig samen te slapen zodat je baby nachtvoedingen kan krijgen zonder dat je er zelf voor op hoeft te staan.
  • Je gebruikt vaker dan ‘af en toe’ een fles. Het is beter om het gebruik van flesjes te vermijden, maar een incidenteel flesje zal niet direct je melkproductie beïnvloeden. Regelmatig gebruik van een fles kan echter leiden tot slechter aanhappen waardoor de baby minder melk uit de borst kan krijgen. De baby laat dan vaak los zonder de borst goed geleegd te hebben waardoor de melkproductie afneemt. Als de baby door iemand anders dan jou gevoed moet worden, is een cupje geschikter dan een fles.
  • In sommige gevallen kan een emotionele ‘schok’ de melkhoeveelheid doen afnemen.
  • Soms kan een ziekte, vooral wanneer er koorts bij gepaard gaat, de melkproductie doen afnemen. Borstontstekingen en verstopte kanaaltjes kunnen er voor zorgen dat de productie terugloopt. Gelukkig gebeurt dit meestal niet.
  • Je doet te veel. Het is makkelijk om je te laten opstoken door wat anderen vinden dat je zou moeten doen. Je hoeft geen supermoeder te zijn. Laat het huishouden op z’n beloop. Slaap als je baby slaapt. Laat de baby drinken terwijl jij slaapt. Voed je baby als je moe bent liggend, zodat je al voedend in slaap kunt vallen. Zorg ervoor dat het samenslapen veilig gebeurt volgens de richtlijnen.
  • Van sommige medicijnen kan de melkproductie verminderen. Dit is bekend van sommige (voornamelijk oudere) antihistamines zoals Benadryl®); pseudephidrine (Sudafed) kan ook de melkproductie verminderen. Deze medicijnen of medicijnen die hetzelfde zijn, zijn verwerkt in medicatie tegen verkoudheid en allergieën.
  • Je voedt per voeding maar aan één kant, zodat de baby de vette ‘achtermelk’ krijgt. Het is onder normale omstandigheden geen goed idee om de baby slechts een kant per keer te geven. Ervoor zorgen dat de baby aan een borst klaar is voor hij de tweede krijgt kan helpen bij slechte groei of koliek, maar regelgeving en borstvoeding gaan niet goed samen. Als de baby niet drinkt, niet daadwerkelijk melk binnenkrijgt, is het zinloos om de baby gedurende langere tijd aan die borst te houden. Als één borst klaar is, bied je de andere aan.
  • Hoe je weet dat de baby klaar is met een borst? Je ziet dan dat de baby niet langer drinkt, zelfs niet met compressie. Dat houdt niet in dat je een baby gelijk los moet koppelen zodra hij een minuut of twee niet meer drinkt. Wellicht krijg je nog een toeschietreflex, dus wacht eventjes af. Maar als het duidelijk is dat de baby niet meer drinkt, koppel hem dan los, en als de baby meer wil, bied dan de andere borst aan.
  • Als de baby uit zichzelf los laat, betekent dat dan dat hij genoeg heeft gehad? Nee, niet per se. Baby’s laten vaak de borst los als de melkstroom vermindert of juist als de moeder een toeschietreflex heeft en de baby schrikt van de plotselinge stroom. Probeer hem nogmaals aan dezelfde borst aan te leggen, maar als de baby ook met compressie niet meer drinkt, wissel dan van borst.
  • Een combinatie van enkele bovenstaande factoren.
  • Soms neemt de melkproductie zonder duidelijke reden af, met name rond de drie maanden. Het is echter aannemelijk, dat je de reden hiervoor in de volgende paragraaf vindt.

Meer uitleg

Baby’s hebben de eerste paar weken de neiging om aan de borst in slaap te vallen als de melkstroom langzaam is. De melkstroom wordt sneller langzaam als de baby niet goed is aangelegd, aangezien de baby afhankelijk is van de toeschietreflex van de moeder om melk te krijgen). De baby zal op dat moment zuigen en slapen en zuigen, zonder grote hoeveelheden melk te krijgen, maar de moeder heeft misschien van tijd tot tijd een toeschietreflex en de baby zal dan weer meer drinken.

Als de moeder een overvloedige hoeveelheid melk heeft, komt de baby meestal prima aan, maar hij kan lange tijd aan de borst zijn ondanks het overvloedige melkaanbod van de moeder. Maar tegen de tijd dat deze baby’s zes tot acht weken zijn, soms jonger, zullen velen zich van de borst afkeren als de stroom vermindert, vaak binnen een paar minuten na de start van de voeding. Dit zal sneller voorkomen bij baby’s die vroeg flesjes hebben gekregen, maar kan ook gebeuren zonder dat de baby met de fles is gevoed. De moeder zal de baby dan waarschijnlijk aan de andere kant aanleggen, maar de baby zal daar hetzelfde doen. Hij heeft misschien nog steeds honger, en zal de borst misschien weigeren en liever op z’n hand zuigen. Hij krijgt die extra toeschietreflexen niet die hem de extra melkstromen zouden hebben gegeven als hij aan de borst was gebleven. Dus drinkt hij minder, en de productie neemt ook af omdat hij minder drinkt, en de stroom wordt nog eerder tijdens de voeding minder omdat er minder melk is. Je snapt wat hiervan kan komen. Het gaat niet altijd zo, en veel baby’s kunnen aankomen ondanks het feit dat ze maar kort aan de borst zijn. Ze keren zich van de borst en zuigen op hun handjes omdat ze meer willen zuigen, maar als hun gewichtstoename goed is, is er geen reden tot zorg. Toch is het fijn als een baby aan de borst drinkt zonder aan de borst te trekken.

Goed aanleggen vanaf het begin

aanleg01.jpgVanaf het allereerste begin goed aanleggen, zodat de baby de kans krijgt een goede haptechniek te ontwikkelen, is de manier om dit soort problemen te voorkomen. Veel moeders wordt echter gezegd dat hun baby goed is aangelegd terwijl dit niet het geval is. Een betere haptechniek aanleren kan helpen, soms zelfs als het later gebeurt. Het gebruik van compressie zal een baby vaak aan het drinken houden.

Soms zorgt domperidon voor een significante toename in de melkaanmaak. Gebruik het echter niet als je zwanger bent.
Hoe weet je dat de baby daadwerkelijk drinkt als hij aan de borst is?
Het feit dat een baby de borst in de mond heeft en zuigbewegingen maakt betekent níet dat hij melk krijgt. Maar als een baby melk krijgt, zie je een pauze aan het puntje van zijn kin nadat hij maximaal geopend heeft en voordat hij zijn mondje sluit, dus een zuigbeweging gaat van (mond wijd open – pauze – mond dicht). Als je dit bij jezelf wilt uitproberen, steek dan je wijsvinger of een andere vinger in je mond en zuig alsof je op een rietje zuigt. Terwijl je naar binnen zuigt, zakt je kin en hij blijft net zolang omlaag als je blijft zuigen. Als je stopt met zuigen, komt je kin weer omhoog. De pauze die je aan de kin van de baby ziet, staat voor een mondvol melk als de baby het aan de borst doet. Hoe langer de pauze, hoe meer de baby kreeg. Als je deze pauze eenmaal herkent, kun je zoveel onzin die aan moeders verteld wordt, weerleggen. Zoals bijvoorbeeld: ‘voed de baby twintig minuten per kant’. Een baby die twintig minuten achter elkaar op deze manier (met de pauze) drinkt, zal de tweede kant misschien helemaal niet meer nemen. Een baby die twintig uur sabbelt (en niet drinkt) zal hongerig van de borst komen.

Noot van de vertaler

Genoemde medicijnen zijn mogelijk niet in Nederland verkrijgbaar.

Lees ook

Heb je nog vragen? Lees dan ook

Artikelgegevens

  • Hand-out # Slow weight gain following early good weight gain © 2005. Vertaling © 2010
  • Vertaling: Danielle Mitchell, Grietje Elsien de Jong-Taekema
  • (Eind)redactie: Gonneke van Veldhuizen-Staas, Karin Dunning, Stefan Kleintjes
  • Deze hand-out mag zonder verdere toestemming gekopieerd en verspreid worden, op voorwaarde dat hij in geen geval gebruikt wordt in enige context die de WHO-code op de marketing van vervangingsmiddelen van moedermelk schendt én dat tevens wordt voldaan aan de criteria gesteld in copyright
  • Written and revised (under other names): Jack Newman, MD, FRCPC, IBCLC © 1995-2005
  • Revised: Jack Newman MD, FRCPC, IBCLC and Edith Kernerman, IBCLC, © 2008, 2009

Copyright

© | Op dit artikel rust copyright | StefanKleintjes |

Hier uw advertentie?

Neem vrijblijvend contact met ons op voor de mogelijkheden